سفارش دسته ای بازارهای مالی چیست و چگونه انجام میشوند؟
فهرست مطالب
در این مقاله قصد داریم به توضیح کامل سفارش دسته ای در بازار ایران و به طور کل تاثیرات آن در بازار و همچنین برخی سوالات مثل: در سفارش دسته ای، ارسال گروهی سفارشات چگونه انجام میشود؟ سفارش دسته ای در بورس ایران به چه شکل انجام میپذیرد؟ آیا همان گونه که برای همه بخش های بازار ایران قانون تعیین شده است برای سفارش دسته ای نیز قانونی در قالب حداقل سفارشات دسته ای تعیین شده است؟ با ما همراه باشید تا به جواب تمامی این سوالات برسیم.
سفارش دسته ای چیست؟
سفارش دسته ای به ارسال گروهی سفارشات به صورت مجموعه ای گفته میشود، که این سفارشات به صورت همزمان و دستهای پردازش میشوند.
دقت داشته باشید سفارش دسته ای و ارسال گروهی سفارشات در بازار آمریکا فقط در شروع بازار پردازش میشود. و سفارشات دیگر در ادامه بازار در باب قالب سفارشات مستمر انجام میشود. کارایی ارسال گروهی سفارشات در زمان باز شدن بازار مشخص میشود به طوری که مثلا اگر تعدادی سرمایهگذار قصد خرید سهام شرکتی را داشته باشند، کارگزار طی اقداماتی ترتیبی میدهد تا کل سفارشات این سرمایهگذاران در قالب سفارش دسته ای در بازار قرار گیرد.
ارسال گروهی سفارشات یا ارسال سفارشات دسته ای به این شکل توسط کارگذاریها ممکن است کمی بزرگ به نظر برسد و این استدلال را در ذهن معاملهگران ایجاد کند که ممکن است این گونه سفارشات با توجه به مقداری که دارند باعث ایجاد نوسانهای بیش از حد در بازار شوند! در پاسخ به این استدلال باید گفت چون این سفارشات در شروع تایم بازار ارسال میشوند با وجود تریدرهای دیگر و شرکتهای معاملاتی کوچک دیگر که آنها نیز ثبت سفارش انجام میدهند، باعث میشوند که پاسخی برای سفارش دسته ای وجود داشته باشد و این عمل در رسیدن بازار به تعادل نقش اصلی را ایفا میکند. البته براکس این موضوع نیز وجود دارد یعنی در مقابل تمامی سفارشات خرد میتواند یک سفارش گروهی قرار بگیرد و باعث شود قدرت آنها متعادل شود.
به طور کل ارسال گروهی سفارشات بیشتر در بازارهایی استفاده میشود که حجم معاملات بالایی دارند و عمق آنها زیاد است. برای اینکه سفارشات دسته ای در شروع بازار انجام پذیرد، باید مشابه سفارش دسته ای در قیمتی یکسان در طرف مقابل بازار سفارشات دیگری وجود داشته باشد تا این سفارش قابل پردازش باشد. در اغلب بازار ها مثل بازار بورس، سفارش دسته ای در بورس برای ارسال گروهی سفارشات در روز قبل از بازار جمعآوری میشوند.
سفارشات یا معاملات مستمر و معمول بازار چیست؟
سفارشات مستمر آن دسته از سفارشات هستند که معمولا در کارگزاریها به صورت پیشنهاد توسط خریدار یا فروشنده داده میشوند و در صورت وجود پاسخ برای آنها و انجام معامله میتوان آنها را معاملات مستمر نامید. در بازارهایی مثل آمریکا برای جلوگیری از ایجاد نوسان بیش از حد قیمت سفارشات دسته ای فقط در شروع بازار پردازش میشود. پس از ادامه معاملات یا سفارشات، به صورت مستمر انجام میپذیرد. در واقع محرک اصلی بازار و عامل ایجاد نوسان های بازار را میتوان همین معاملات مستمر دانست، این معاملات مستمر توسط کارگزاری ها انجام میشود و آنها هستند که قیمت پیشنهادی خریدار و فروشنده را به یکدیگر وصل میکنند، در واقع کارگزار قیمت پیشنهادی فروشنده و قیمت پیشنهادی خریدار را در قالب صفحه ای به نمایش میگذارد تا خریدار و فروشندهای مشابه با قیمت پیشنهادی آنها اقدام به خرید یا فروش نماید.
در این میدان خرید فروش خریدار ها و فروشنده ها سفارش دسته ای و ارسال گروهی سفارشات، کارگزارها معمولا به دوشکل از این خرید و فروش سود میبرند، برخی کارگذار ها از اختلاف قیمت پیشنهادی خریدار و فروشنده سود میبرند برخی نیز از قبل کمیسیون و کارمزدی را تایین کردهاند که در موقع خرید یا فروش آن را دریافت میکنند.
سفارش دسته ای در بورس ایران
سفارش دسته ای در بورس ایران به 2 شکل یا 2 نام صورت میپذیرد: روش اول (ددد) و روش دوم (ررر).
در معاملات گروهی و سفارشات دسته ای (ددد) هم خریداران و هم فروشندگان افراد معمولی میباشند اما در سفارشات دسته ای و سفارشات گروهی (ررر) سازمان خصوصی اقدام به فروش سهام دولتی میکند و خریداران نیز کارگران و کارکنان همان واحد هستند که به عنوان خریدار مطرح میباشند.
شما برای خرید سهام در بازار بورس ایران به راحتی با گرفتن کد معاملاتی میتوانید شروع به انجام معامله کنید. معمولا زمانی که تعداد افراد متقاضی برای خرید سهام یک شرکت زیاد باشند، کارگذاریها برای صرفه جویی در زمان و وقت اقدام به ارسال گروهی سفارشات و ارسال سفارشات دسته ای میکنند. در این نوع معامله کارگذار لیستی از افرادی که قصد خرید سهامی را دارند جمعآوری کرده و به همراه یک نامه قانونی به شرکت خدمات بورس ارسال میکند، در صورتی که این افراد دارای کد معاملاتی نباشند سازمان بورس پس از ایجاد کد معاملاتی، پیرینتی از لیست افراد و کد معاملاتی آنها برای کارگذار ارسال میکند.
کارگزار قبل از اینکه اقدام به ارسال گروهی سفارشات کند از درستی کد های معاملاتی مطمین میشود. اما در صورت موجود بودن کد معاملاتی برای خریداران و به شرط اینکه تعدادی فروشنده، به اندازه کافی سهام برای فروش داشته باشند و همچنین حداقل سفارش دسته ای خریداران کمتر از 7000 نفر باشد ارسال گروهی سفارشات انجام، و معامله گروهی بورس صورت میپذیرد. (اگر تعداد خریداران بیش از 7000 نفر باشد معامله در دو نوبت صورت میپذیرد).
همچنین نیز گاهی در صورتی که کد معاملاتی برای خریداران وجود داشته باشد کارگزار درخواست تخصیص سهام را به شرکت خدمات بورس واگذار میکند. که در این صورت دیگر نیازی نیست پیرینت لیست خریدار ها برای کارگزار ارسال شود و سهام مورد نظر به وسیله کد فرضی (ددد) به خریدار اختصاص خواهد یافت.
سفارش دسته ای به روش (ررر) نیز به دو روش قابل انجام است 1. نقدی 2. اعتباری
آیا سفارش دسته ای به روش (ددد) باعث ایجاد دست کاری در بازار میشود؟
گفته میشود برخی از کارگزاری ها در پایان بازار به بهانه اینکه فلان سهام (ددد) خریداری نشده، به خاطر آنکه نوسان شیرین و صعودی سهام مورد نظر را نصیب خود و دیگران کنند، سهام به مشتریان خرد تخصیص نمیدهند. یا برعکس سهامی که از جذابیت برخوردار نبوده را (ددد) تلقی میکنند. که این امر کمی به نظر غیر حرفهای میباشد و بیشتر سخن کسانی میباشد که قصد این را دارند که بازار بورس را بازاری بی ثبات و غیر قابل اعتماد نمایش دهند. میتوان این را پذیرفت که فرایند سفارش دسته ای به روش (ددد) قطعا میتواند زمینه ایجاد سوء استفاده هایی از بازار را محیا سازد اما در نظر داشته باشید:
- معمولا کارگزاریها با اهداف بلند مدت ایجاد شدهاند و مانند هر بنگاه اقتصادی دیگری به دنبال اهداف بلند مدت هستند تا سیر صعودی افزایش مشتری را در آینده داشته باشند و بازار ایران به قدری کوچک است که در صورت وقوع تخلف فعالان بازار سرمایه سریعا متوجه این موضوع خواهند شد و کارگزاری مورد نظر سریعا خالی از مشتری خواهد شد.
- سفارشات خرید گروهی برای بهبود نحوه معاملات در بازار ایجاد شده است نه اینکه خود بحران جدیدی در نحوه معاملات ایجاد کند و باعث بیاعتمادی سرمایهگذاران گردد.
- معمولا در تمامی سیستم ها گاهاً تعدادی افراد سودجو وجود دارند که خلاف قوانین و عرف عمل کنند، که اعمال این افراد نباید باعث شود که کل یک سیستم زیر سوال برده شود. در هر ساختار و سازمانی هستند اشخاصی که اخلاق و منشور حرفهای را رعایت نمیکنند، اما در کنار همین افراد، قطعا این سیستم و مجموعه میتواند خدمات شایسته و صادقانهای ارائه دهد که نباید آنها را نادیده گرفت.
حداقل سفارش دسته ای
شرکت فرابورس ایران در طی اقدامی اطلاعیهای مبنی بر تغییر زمان ارسال سفارش دسته ای را اعلام نمود همچنین قوانینی را برای زمانبندی ارسال سفارش در قالب حداقل سفارش دسته ای مشخص کرد است. طی این اطلاعیه سفارشات دستهای تا قبل از ساعت 8:32 دقیقه قابل انجام نیستند همچنین فاصله زمانی بین هر سفارش چه توسط سامانه نامک یا برخط یا آنلاین گروهی انجام پذیرد نباید کمتر از 300 میکرو ثانیه باشد، در غیر این صورت کلیه سفارشات گذاشته شده لغو و در صورتی که معاملات انجام شوند، تایید نخواهند شد. همچنین موضوع به سازمان بورس و اوراق بهادار و مراجع انضباطی مربوطه برای پیگیری بیشتر ارجاع داده خواهد شد.
ناظر بازار دلیل این قانون جدید را رعایت توالی سفارشات توسط کارگذاری ها میداند و اعلام دارد که این قانون به طور موقت اجرا میشود و پس از آن که زیر ساخت های مناسب جهت برگشت به شرایط قبل محیا شود این قانون حذف خواهد شد و شرایط به حالت قبل یعنی انجام سفارسات گروهی در ساعت 8:30 دقیقه باز خواهد گشت.
کلام آخر
در این مقاله به توضیح سفارش های دسته ای پرداخته شد همچنین توضیح اینکه سفارشات دسته ای چگونه قابل انجام هستند پرداختیم. سفارش دسته ای اگر به درستی توسط سازمان بورس مدیریت شود و کارگزار ها نیز آن را به درستی و با حسن نیت کامل انجام دهند قطعا باعث ایجاد تعادل در بازار خواهد شد و و کارگزارها به واسطه آن میتوانند در وقت صرفه جویی نمایند. با این حال در بازار هایی مالی مثل بازار ایران که عمق بسیار کمی دارند ارسال سفارشات دسته ای را میتوان مانند شمشیر دولبه ای در نظر گرفت که همان قدر که میتواند باعث تقویت بازار شود به دلیل حجم بالای آن و حجم معاملات پایین بازار ایران اگر به درستی مدیریت نشود میتواند باعث نوسانات زیادی در بازار شود.
برای درک بهتر و درست سفارش گروهی، بهتر است با آموزش بازارهای مالی مثل آموزش بورس بیشتر آشنا شوید. کالج تی بورس به عنوان بهترین آموزشگاه بورس در مشهد با برگذاری دوره های آموزشی در مشهد و سایر شهرها میتواند به درک شما از ماهیت کلی بازار کمک شایانی را داشته باشد.
کالج تی بورس از اینکه تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید نهایت تشکر و سپاس را دارد.
موفق باشید.
مقالاتی که پیشنهاد میکنیم برای آموزش رایگان سرمایه گذاری مطالعه کنید
آیا می دانید کدام بازار مالی برای شما سودآورتر است؟
جهت دستیابی به جواب این سوال، در کارگاههای رایگان زیر شرکت کنید.
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
عالی بود ممنون
سلامت باشید