به طور کلی درخصوص سهام حق تقدم 4 سناریو ممکن است رخ دهد که ما در این بخش هر یک از سناریوها را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.

1. تبدیل سهام حق تقدم به سهام اصلی (اضافه شدن به پرتفوی)

پس از اینکه افزایش سرمایه شرکت انجام پذیرفت و مراحل انجام شد افرادی که سهام حق تقدم را در پرتفوی خود دارند باید به ازای هر سهم حق تقدم، ارزش اسمی آن را به شرکت پرداخت کنند. در ایران ارزش اسمی هر سهم 1000 ریال یا صد تومن می‌باشد.

به طور مثال اگر شما 10000 سهم از سهام حق تقدم را در پرتفوی خود داشته باشید، برای تبدیل شدن آن به سهم اصلی شرکت، باید مبلغ یک میلیون تومان را به شرکت پرداخت کنید تا سهام حق تقدم شما به سهم اصلی شرکت تبدیل شود. پس از پرداخت، حال سهام‌دار باید منتظر تکمیل پروسه مراحل قانونی باشد تا سهام حق تقدم خود به سهام اصلی شرکت تبدیل شود. این پروسه به طور معمول ممکن است 3 تا 6 ماه به طول بینجامد.

پس از طی مراحل، آگهی ثبت افزایش سرمایه در سایت کدال به ثبت خواهد رسید و آن زمان است که می‌توان گفت طولی نخواهد انجامید که سهام شما به پرفتوی شما اضافه خواهد گردید.

دقت داشته باشید برای دریافت مبلغ قابل پرداخت، شماره حساب پرداختی، مهلت پرداخت و… می‌توانید به پرتابل سهام‌داران شرکت مراجعه کرده و گواهی حق تقدم خود را دریافت نمایید. البته سهام‌داران برای دریافت شماره حساب و مهلت پرداخت، می‌توانند به سایت کدال نیز مراجعه کنند.

2. فروش سهم حق تقدم

زمانی می‌توانیم بگوییم که افزایش سرمایه شرکت به طور کلی انجام شده است که، افزایش سرمایه شرکت به ثبت برسد و سهام حق تقدم، به سهام اصلی شرکت تبدیل شود. پس در اینجا منظور زمانی است که، سهام حق تقدم معاملات خود را در بازار آغاز کند.

معاملات سهام حق تقدم در بازار 60 روز به طول خواهد انجامید. درنظر دشته باشید در برخی موارد استثناعاتی نیز وجود دارد و ممکن است بنابر درخواست سهام‌داران یا شرکت این مدت زمان تمدید شود. در مدت زمانی که اجازه معاملات سهام حق تقدم داده می‌شود سهام داران فرصت دارند سهام حق تقدم خود را بفروشند.

همچنین سهام داران می‌توانند سهام حق تقدم را در یک مرحله به صورت یکجا، یا چندین مرحله به فروش برسانند. در نتیجه محدودیتی برای فروش سهام حق تقدم شرکت‌ها وجود نخواهد داشت.

3. خرید سهام حق تقدم

و اما این سناریو کمی متفاوت‌تر از سناریو‌های قبل است. زیرا در این سناریو شما در افزایش سرمایه شرکت، حضور نداشته‌اید اما قصد خرید سهام حق تقدم آن را دارید و می‌خواهید از این طریق سهام‌دار شرکت باشید.

وقتی شما قصد دارید سهام حق تقدمی را بخرید سیستم کارگزاری ها به صورت خودکار مبلغ اسمی سهم را نیز برای شما محاسبه خواهد کرد و از حساب شما کسر خواهد شد. پس بنابراین نیازی نیست که خود شما به بانک مراجعه کرده و این مبلغ را واریز نمایید. پس از خریداری و بسته شدن سهام حق تقدم، 3 تا 6 ماه به طول خواهد انجامید تا افزایش سرمایه شرکت به ثبت برسد و سهام حق تقدم شما به سهام اصلی شرکت تبدیل شود و این دارایی با نام بورسی اصلی شرکت به پرتفوی شما اضافه شود.

4. عدم تصمیم‌گیری برای سهام حق تقدم از سوی سهامدار

حالت مذکور زمانی به وجود می‌آید که سهام دار حق تقدم (درصورتی که خریدار حق تقدم نبوده باشد) عکس‌العمل و تصمیمی را در خصوص سهام حق تقدم خود نگیرد. یعنی نه آن را به فروش برساند و نه اینکه مبلغ اسمی هر سهم را پرداخت کند. در چنین شرایطی پس از گذشت مدت زمانی از بسته شدن حق تقدم، شرکت، سهام حق تقدمی را که به ازای آن‌ها مبلغ اسمی واریز نشده باشد را محاسبه خواهد کرد. شرکت‌ها در چنین شرایطی، در عنوانی به نام پذیره نویسی عمومی، سهام حق تقدمی را به فروش می‌رسانند. و مبالغ فروش را، پس از کسر هزینه‌های مربوطه مانند کارمزد و… در اختیار افراد سهام‌داری که موفق به تصمیم‌گیری درخصوص سهام خود نشده‌اند قرار می‌دهد.

شاید شما زمانی به این فکر باشید که چه اتفاقی برای سهام حق تقدم موجود در پرتفوی من افتاده است و چگونه این فرآیند حراج از سوی شرکت انجام گرفته است؟ شما می‌توانید برای مشاهده تمام فرآیند‌ها و مراحل این پروسه به سایت کدال مراجعه کنید.

پیشنهاد ما به سهامداران عزیز این است که هر چه زودتر در خصوص سهام حق تقدم خود تصمیمات لازم را اتخاذ کرده و یا آن را بفروشند و یا مبلغ اسمی آن را به شرکت پرداخت نمایند در غیر این صورت تصمیماتی برای سهام آن‌ها گرفته خواهد شد که شاید برای آن‌ها خوشایند نباشد.