نسبت پی بر اس (P/S) چیست؟ تشخیص اسان حباب‌های قیمتی بازار بورس

همان‌طور که گفتیم نمی‌توانیم صرفاً به مقدار P/S یک سهم برای خرید یا فروش آن بسنده کنیم. اما تحلیل نسبت P/S و مقایسه آن با میزان P/S در تاریخچه فعالیت سهم اطلاعات بنیادی مناسبی از روند رشد ارزش بازار و گسترش شرکت به ما می‌دهد.

در صورتی که پس از محاسبه نسبت P/S و مقایسه آن با تاریخچه نسبت P/S ببینیم که مقدار این نسبت همواره برابر 1 بوده یا در مقادیر نزدیک عدد 1 در حال نوسان بوده به این نتیجه می‌رسیم که شرکت طی سال‌های فعالیتش به صورت سیکلی رشد کرده و عملاً نتوانسته با فروش محصولاتش، حاشیه سود خود را افزایش دهد.

شرکت‌هایی که در زمینه فروش محصولات و افزایش سودآوری موفق بودند معمولا از نسبت P/S کمتر از یک برخودارند. معمولا هنگامی که نمودار کلی چندساله مقادیر P/S اینگونه شرکت‌ها را بررسی می‌کنیم، مشاهده می‌کنیم که نسبت P/S در طی سال‌ها روندی نزولی را طی کرده است.

شرکتی که سابقاً از P/S کمی برخودار بوده و به مرور زمان با افزایش مقدار نسبت P/S مواجه شده، متقابلاً ریسک سرمایه‌گذاری و حباب قیمتی آن افزایش یافته و در نظر فعالین بازار بورس برای سرمایه‌گذاری مناسب نیست. در این حالت باید طی یک پروسه بلند مدت قیمت سهم بهینه شده و حجم حباب قیمتی آن کاهش یابد.

همچنین افزایش مداوم مخرج نسبت P/S یعنی افزایش فروش شرکت به ازای هر سهم که باعث کاهش P/S می‌شود؛ صرفاً نمی‌تواند نشانه مثبتی برای ارزندگی قیمت آن سهام باشد. زیرا افزایش فروش، لزوماً به معنای افزایش سودآوری و کسب درآمد بیشتر نیست.

مقدار سودآوری از طریق محاسبه تفاضل درآمد حاصل از فروش، از کل هزینه صرف شده برای تولید محصولات محاسبه می‌شود. در نتیجه گاهی اوقات ممکن است یک شرکت محصولات خود را با قیمت مناسب بفروشد و P/S پایینی داشته باشد اما اگر سودآوری مازادی بر فروش خود کسب نکند و تقریبا در حال درجا زدن باشد، به قول معروف می‌گوییم هزینه‌ها و درآمدش  متناسب است. و نماد بورسی آن شرکت را به عنوان یک سهم با پتانسیل رشد قیمت نمی‌شناسیم.

نهایتاً اگر سرمایه‌گذاری بخواد صرفاً براساس تحلیل نسبت P/S اقدام به خرید سهام کند، که به هیچ‌وجه این کار را پیشنهاد نمی‌کنیم؛ ابتدا باید تاریخچه مقادیر P/S آن سهام را تهیه کند و بررسی کند که در طولانی مدت مقدار نسبت P/S در چه بازه‌ای نوسان داشته؛ سپس می‌تواند با تعیین کمینه و بیشینه این بازه، زمانی که مقدار P/S به مقدار کمینه نزدیک شد خرید خود را انجام دهد و زمانی که مقدار P/S به بیشینه این بازه رسید اقدام به فروش کند.

به عنوان مثال اگر با بررسی تاریخچه نوسانات نسبت P/S سهمی متوجه شد مقادیر آن در بازه 0.5 تا 2.5 نوسان می‌کند. باید زمانی که مقدار پی بر اس به 0.5 نزدیک می‌شود اقدام به خرید کرده و زمانی که مقدار پی بر اس به 2.5 می‌رسد سهم را فروخت.