واگرایی و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال

درگذشته‌ای نه‌چندان دور استفاده از تحلیل تکنیکال رواج چندانی نداشت و حتی عده کمی هم که از آن برای خرید و فروش سهام و … استفاده می‌کردند را دیوانه و حتی شعبده‌باز قلمداد می‌کردند؛ اما با گذر زمان کم‌کم به اهمیت این روش تحلیل بازار توجه بیشتری شد و امروز کمتر معامله گری است که از تحلیل تکنیکال استفاده نکند. تحلیل تکنیکال با روش‌ها و ابزارهای متعدد و فراوان منجر به ایجاد صدها استراتژی مختلف با ترکیب این ابزارها گشته است. واگرایی ها جزء مهم‌ترین و مؤثرترین ابزارها و استراتژی های تحلیل تکنیکال در تمام بازارهای مالی دنیا محسوب می‌شوند. لذا من در این مقاله به توضیح استراتژی معاملاتی واگرایی پرداخته‌ام. این استراتژی در عین سادگی کاربرد بالایی می‌تواند در تحلیل های ما داشته باشد امیدوارم این مقاله برای شما خواننده عزیز مفید باشد.

مفهوم واگرایی چیست؟

واگرایی را می‌توان نوعی ناهمگونی میان قیمت و اندیکاتور دانست در حالت عادی زمانی که نمودار سقف و یا کف جدیدی می‌زند اندیکاتور نیز همین کار را می‌کند. یعنی کف و یا سقف جدید تشکیل می‌دهد حال زمانی که نمودار سقف جدید زد اما اندیکاتور نتوانست سقف جدیدی بزند یا بلعکس. در اینجا گفته می‌شود که واگرایی بین قیمت و اندیکاتور شکل‌گرفته است.

در این مقاله برای بررسی واگرایی ها از دو اندیکاتور RSI و MACD استفاده می‌کنم که به‌طور مختصر توضیحی در مورد آن‌ها در ادامه بحث خواهم داد.

اندیکاتور RSI

اندیکاتور RSI یا Relative Strength Index شاخص قدرت نسبی توسط Wells Wilder توسعه‌یافته است. این اندیکاتور یک اندیکاتور اسیلاتور مومنتوم است. (نوسان گر نمایی که میزان قدرت بازار را نشان می‌دهد) و برای محاسبه سرعت و تغییر حرکات قیمتی بازار استفاده می‌شود. RSI همواره بین صفر و ۱۰۰ واحد در نوسان است. به‌طور سنتی سطوح ۷۰ و ۳۰ واحدی RSI نشانگر سطوح اشباع خرید و اشباع فروش هستند. معمولاً سطح ۵۰ درصد نیز به‌صورت دستی به آن افزوده می‌شود.

مسیر افزودن اندیکاتور RSI

Indicators>>Oscillators>>Relative Strength Index

عدد Period روی ۱۴ باشد آن را تغییر ندهید.

در سربرگ Levels گزینه Add را انتخاب کرده و سطح ۵۰ را اضافه کنید.

حتما بخوانید: هاوینگ (Halving) چیست؟ بزرگترین دغدغه ماینر ها

اندیکاتور مووینگ اوریج MACD

اندیکاتور مووینگ اوریج MACD مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence  است. این عبارت به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence)  میانگین متحرک است. این اندیکاتور ابداع آقای جرالد بی اپل است. از این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال برای به دست آوردن قدرت، جهت و شتاب در یک‌روند استفاده می‌شود. این اندیکاتور در اغلب موارد با استفاده از  قیمت پایانی محاسبه می‌شود. برخلاف اندیکاتورهای دیگر اندیکاتور  MACD  فرمول سختی برای محاسبه خود ندارد. 

مسیر افزودن اندیکاتور MACD

Indicators>>Oscillators>>MACD

اعداد پارامتر اندیکاتور را تغییر ندهید و به همین شکل گزینه ok را بزنید.

انواع واگرایی

واگرایی ها بر اساس حالت‌های مختلفی که بین اندیکاتور و قیمت اتفاق می‌افتد انواع مختلفی داشته و به دودسته واگرایی معمولی و واگرایی مخفی تقسیم می‌شود که به‌اختصار به هرکدام از آن‌ها خواهم پرداخت. واگرایی‌های معمولی به دو نوع مثبت و مخفی تقسیم می‌شوند. در حالت عادی زمانی که قیمت کفی پایین‌تر از کف قبلی یا سقفی بالاتر از سقف قبلی می‌سازند اندیکاتور هم باید به پیروی از آن همین رفتار را داشته باشد.

واگرایی معمولی (Regular Divergence)

واگرایی های معمولی به معنای ضعیف شدن روند و اخطار بازگشت است و در نوع سیگنال های بازگشتی دسته‌بندی می‌شوند.

الف- واگرایی معمولی مثبت (RD+):

واگرایی معمولی مثبت زمانی هست که قیمت کفی پایین‌تر از کف قبلی یا کفی هم‌تراز با کف قبلی ساخته اما اندیکاتور کفی رو بالاتر از کف قبلی ساخته است

این موضوع به معنی این هست که روند نزولی قیمت تضعیف‌شده اما به این معنی نیست که دقیقا از همان نقطه بازخواهد گشت ممکن است این روند منفی ضعیف شده هم مدت‌ها ادامه داشته باشد. به همین دلیل برای استفاده از این واگرایی برای خرید نیاز هست که از ابزار و استراتژی کمکی نیز استفاده کرد که در بخش استراتژی خرید به توضیح آن خواهم پرداخت.

ب- واگرایی معمولی منفی (RD-):

این نوع از واگرایی زمانی هست که قیمت سقفی بالاتر از سقف قبلی و یا سقفی هم‌تراز با سقف قبلی زده اما اندیکاتور سقفی پایین‌تر از سقف قبلی زده است که نشان‌دهنده تضعیف روند صعودی هست اما بازهم نمی‌توان گفت که ریزش دقیقاً از همین نقطه شروع می‌شود.

در انواع دسته‌بندی‌ها معمولاً زمانی که قیمت سقف یا کفی برابر با سقف و کف قبلی خود بسازد را در دسته‌ای جدا قرار می‌دهند اما در این مقاله برای سهولت در تقسیم‌بندی این نوع از واگرایی ها را در همین دسته‌ها قرار می‌دهم.

واگرایی مخفی (Hidden Divergence)

این نوع از واگرایی‌ها نشان‌دهنده تقویت روند و ادامه روند موجود هستند و در دسته سیگنال های ادامه‌دهنده محسوب می‌شوند.

حتما بخوانید: آموزش اندیکاتور مومنتوم در تحلیل تکنیکال

الف- واگرایی مخفی مثبت (HD+):

این نوع از واگرایی زمانی اتفاق می‌افتند که قیمت کفی بالاتر از کف قبلی بزند اما اندیکاتور کفی پایین‌تر از کف قبلی زده باشد که نشان‌دهنده ادامه‌دار شدن روند صعودی قیمت هست.

ب- واگرایی مخفی منفی (HD-):

این نوع از واگرایی زمانی اتفاق می‌افتند که قیمت سقفی پایین‌تر از سقف قبلی بزند اما اندیکاتور سقفی بالاتر از سقف قبلی زده باشد که نشان‌دهنده ادامه‌دار شدن روند نزولی قیمت هست.

استراتژی خرید یک

واگرایی ها را می‌توان به‌عنوان اخطار جهت تغییر روند یا نشانه‌ای برای ادامه روند دانست. اما نمی‌توان با آن‌ها به‌تنهایی خرید کرد. چراکه مشخص نیست این واگرایی دقیقاً تا چه نقطه ادامه می‌یابد. همان‌طور که می‌دانید بازار سهام ایران فقط امکان خرید دارد و نمی‌توان معامله فروش باز کرد و از آن سود برد. لذا ما باید در روند صعودی خرید کنیم برای این موضوع باید واگرایی‌های مثبت را تشخیص دهید.

در واگرایی RD+ برای خرید ابتدا خط روند نزولی سهم را رسم می‌کنیم. هر زمان که قیمت با یک کندل قوی و مثبت و حجم بالا موفق به عبور از این خط شد می‌توان خرید را انجام داد.

حد ضرر در این نوع ورود را زیرخط روند قرار داده و هر زمان قیمت خط روند را مجدد به سمت پایین قطع کرد از سهم خارج شوید.

اما برای خرید در واگرایی ها HD+ بهترین راه این است که قله پیش روی سهم را به‌عنوان مقاومت سهم در نظر گرفته و در صورت عبور قیمت از آن وارد سهم شد. حد ضرر در این نوع ورود را ۲ درصد زیرخط مقاومت قرار داده. هر زمان قیمت پایانی سهم به این نقطه رسید از سهم خارج شوید.

استراتژی خرید دو

دومین استراتژی خرید بر اساس اندیکاتور RSI است. زمانی که اندیکاتور خط ۵۰ را به سمت بالا قطع کرد می‌توانید وارد سهم شوید. حد ضرر خود را در این استراتژی زمانی قرار دهید که RSI خط ۵۰ درصد را به سمت پایین قطع کند. در این صورت از سهم خارج شوید.

استراتژی خرید سه

بهترین و کم ریسک ترین نقطه ورود را می‌توان این استراتژی دانست. هرچند که نقطه ورود آن با تأخیر بیشتری همراه خواهد بود اما ریسک خطا آن در ورود کمتر و احتمال موفقیت آن بیشتر است. در این استراتژی شما منتظر هستید تا قیمت سقفی جدید بزند. بعدازاین اتفاق سقف جدید را مقاومت پیش روی سهم در نظر می‌گیرید و هر زمان که قیمت از این سقف عبور کرد وارد می‌شوید. حد ضرر در این نوع ورود ۲ درصد زیرخط مقاومتی است که خرید را با آن انجام داده‌اید. زمانی که قیمت پایانی سهم به این نقطه رسید از سهم خارج شوید.

استراتژی خروج از سهم

برای خروج از سهم نمی‌توان از واگرایی های منفی استفاده کرد. چراکه در همه شرایط واگرایی الزاماً رخ نمی‌دهد. لذا برای خروج از سهم باید طرح و برنامه‌ای از قبل تعیین‌شده داشت.

برای این مورد پیشنهاد می‌کنم حد سودی معادل ۱۵ تا ۲۰ درصد رو در نظر گرفته و هر زمان که قیمت پایانی سهم به این هدف و تارگت رسید حد ضرر خود را به ۵ تا ۷ درصد زیر بالاترین قیمت پایانی سهم منتقل کنید.

تا زمانی که قیمت رشد کند حد ضررتان را به قیمت پایانی به سمت بالاتر انتقال دهید تا زمانی که قیمت بازگشته و حد ضرر شما را رد کند. در این شرایط با سیو سود از سهم خارج شوید.

نتیجه‌گیری

در پایان باید خدمت شما متذکر شوم که تحلیل تکنیکال به‌تنهایی کافی نیست و نیاز دارید تا برای انتخاب سهام درست از تحلیل بنیادی نیز استفاده کنید اگر سهمی بنیاد خوبی داشته باشد قطعاً شانس موفقیت شما چند برابر خواهد شد. بعد از آن قطعاً مدیریت سرمایه نقش مهمی در موفقیت کلی شما در بازار بورس خواهد داشت.

هر استراتژی و روش تحلیلی را که در بازار بورس انتخاب کنید قطعاً شامل معاملات موفق و معاملات ناموفق خواهد بود و هیچ استراتژی نیست که تمام معاملات آن موفق باشد. یکی از بزرگ‌ترین خطاهای معامله گران این است که وقتی استراتژی جدیدشان در یک یا دو معامله شکست می‌خورد استراتژی خود را تغییر می‌دهند و گمان می‌کنند که مشکل از استراتژی‌شان است. درحالی‌که این موضوع کامل طبیعی بوده و آن‌ها انتظار غلطی از بازار بورس و روش معامله داشته‌اند لذا توصیه می‌کنم حتماً این روش را در ۲۰ معامله پیاپی به‌صورت کاملاً صحیح اجرا کنید و معاملات خود را بر روی کاغذ بنویسید تا متوجه شوید که از ۲۰ معامله چند معامله به سود رسیده به این شکل شما بازدهی استراتژی‌تان را به دست خواهید آورد.

مهم‌ترین بخش از موفقیت معامله‌گری در تسلط بر ذهن و روان و اصول رفتارشناسی معامله‌گر و بازار هست. پس برای موفق شدن لازم است مباحث روانشناسی معامله‌گری را نیز بیاموزید.

از خوانندگان این مطلب می‌خواهم تا اگر تجربه مشابهی در استفاده از استراتژی واگرایی و مطالب این مقاله دارند آن را با ما در میان بگذارند.

با تشکر موفق و پیروز باشید.

[ads1]