سجام چیست؟

سجام مخفف سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان است که توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار ایجاد شده است. سیستم سجام در واقع فراتر از بازار مالی و بورس است و زیر ساخت مبارزه با پولشویی به حساب می‌آید.

این سیستم کل دارایی فرد در حساب هاب بانکی، حساب کارگزاری و صندوق ها را یک جا تجمیع می‌کند. و این شفافیت مانع پولشویی می‌شود. سجام در دسته‌ی سامانه های زیرساختی بازار سرمایه است. و به هیچ عنوان سامانه‌ای تجاری نبوده و هدف آن کسب درآمد نیست.

ورود تکنولوژی و بستر الکترونیک به بازار یکی از مهمترین تغییراتی بوده است که از زمان پیدایش بازار سرمایه در ایران صورت پذیرفت. از سال ۱۳۸۴ این نوآوری در بازار، خرید و فروش سنتی را به سمت معاملات آنلاین و خرید و فروش الکترونیکی سوق دادهاست.

با وجود حجم زیاد معاملات آنلاین و سهولت سهامداری الکترونیک همچنان موضوعاتی چون پرداخت سود توسط شرکت، رویه ثبت نام در نهادهای مالی مانند کارگزاری ، صندوق های سرمایه گذاری و … به صورت سنتی صورت می‌گرفت. از این رو اهمیت و ضرورت ایجاد سامانه سجام جهت رسیدگی به این امور مشهود است.

حتما بخوانید: بازار فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

برطبق مصوبه اعلامی سازمان بورس اوراق بهادار، کلیه فعالان بازار سرمایه کشور اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی، ایرانی و اتباع خارجی مکلف هستند. ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ صدور اطلاعیه ثبت نام سجام به نشانی سایت Sejam.ir مراجعه و با وارد کردن اطلاعات، ثبت نام سجام را کامل کنند.

تمامی سرمایه گذاران بازار که پیش از شهریور ۱۳۹۷ کد بورسی دریافت کرده اند بایستی فعال سازی کد سجام را انجام دهند. همچنین افرادی که قصد ورود به بورس را دارند با مراجعه به کارگزاری ضمن پرکردن فرم کارگزاری ظرف ۱۸۰ روز باید وارد سامانه سجام شده. و اطلاعات خواسته شده را تکمیل نمایند.

مهلت ثبت نام در سامانه سجام به سرمایه گذاران قدیمی بازار سرمایه در مرحله اول تا پایان شهریور ۱۳۹۷ و در مرحله ی دوم تا پایان سال ۱۳۹۷ اعلام گردید. در صورتی که ثبت نام اولیه در این سامانه انجام نگیرد، کد معاملاتی شخص بسته می‌شود. و تا زمانی‌که اطلاعات وی در سامانه سجام ثبت نگردد، اجازه انجام معامله به فرد داده نخواهد شد.

چرا سامانه سجام بورس به‌وجود آمد؟

همانطور که پیش تر بیان شد قبل از راه اندازی سامانه سجام همواره مشکلاتی برای سرمایه گذاران وجود داشت. و بخش عمده‌ای از وقت افراد جهت مراجعه حضوری و پرکردن فرم های اطلاعاتی متعدد صرف می‌شد.

۱- مزیت سامانه سجام در پرداخت سود سالانه شرکت

رویه پرداخت سود سالانه شرکت به سهامداران نیز یکی از مواردی است که به دفعات نارضایتی سهامداران را به همراه داشته و با مشکلاتی مواجه شده است. پس ازآنکه شرکت ها در مجمع عمومی عادی خود، قسمتی ازسود هرسهم را بین سهامداران تقسیم می‌کنند. با توجه به اطلاعیه ای که در سایت کدال – سامانه اطلاع رسانی ناشران منتشر می‌گردید سرمایه گذاران باید به یکی از شیوه های اعلام شده اقدام به دریافت سود نمایند که این امر هزینه براست.

1. روش اول

   دریافت شماره حساب از تمامی سهامداران و واریز سود تقسیمی به حساب آن‌ها است.

2. روش دوم

   معرفی یک بانک به سرمایه گذاران بود که تاریخ مشخصی داشته و سهامدار با مراجعه به بانک مربوطه با ارائه کارت ملی و کد بورسی خود سود تقسیمی را دریافت می نمود

از طرفی به دلیل عدم توجه سهامدار به تاریخ مجمع برخی سهام درسبد معاملاتی و وجود فاصله زمانی زیاد بین تاریخ پرداخت سود تا زمان سرمایه گذاری سهم، امکان دارد دریافت سود فراموش شود.

حتما بخوانید: چرا در بورس سرمایه گذاری کنیم؟

یکی از مزایای سامانه سجام کمک به سرمایه گذار در زمینه دریافت سود مجامع است. به صورتی که اگر سهامداری مشمول دریافت سود تقسیمی شود، در تاریخ اعلام شده از سوی شرکت، وجوه مربوط به سود تقسیمی به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، واریز می‌شود و این شرکت مبلغ سود را به حسابی که سهامدار در سجام ثبت کرده است انتقال می‌دهد.

۲- ویرایش اطلاعات از طریق سامانه سجام:

قبل از اعمال فعال سازی کد سجام اگر اطلاعات سرمایه گذار در یک کارگزاری تغییر می‌کرد، با توجه به مقررات سازمان بورس اوراق بهادار حتما بایستی این ویرایش در تمامی نهادهای بازار سرمایه اعم از صندوق های سرمایه گذاری یا کارگزاری اعمال می‌کردید و این مستلزم صرف وقت و هزینه بود. اکنون سرمایه گذار به راحتی و با مراجعه به سایت سجام می‌تواند سریعا اطلاعات خود را ویرایش نماید و این رویه در کمترین زمان صورت پذیرد.

۳- سهولت در تغییر کارگزار ناظر از طریق سجام:

اگر سرمایه گذار ازکارگزاری خود رضایت نداشت، برای تغییر کارگزاری مجبور بود تمامی مراحل ثبت نام و وارد کردن اطلاعات شخص را مجدد طی کند. متقاضیان انواع صندوق های سرمایه گذاری اعم از درآمد ثابت، درآمد متغیر و مختلط نیز با چنین مشکلی مواجه بودند و باید زمان زیادی را در وقت اداری سپری می‌کردند.

با عملیاتی شدن سامانه سجام و فعال سازی کد سجام این فرایند سریع‌تر صورت گرفته و افرادی که برای اولین بار اقدام به افتتاح حساب می‌کنند با پرکردن اطلاعات سجام، در مراجعات بعدی خود به انواع نهادهای بازار سرمایه زمان کمتری را جهت ثبت نام صرف می‌کنند.

در گذشته اگر سهامداری در دو کارگزاری مختلف در حال معامله بوده و به اشتباه خرید بخشی از یک سهم را از یک کارگزاری و بخش دیگر آن سهم را از کارگزاری دوم انجام می‌داد، جهت یکی کردن کارگزاری یا به اصطلاح تغییر کارگزار ناظر مجبور به مراجعه حضوری به کارگزاری بود. در این حالت باید گواهی سهام را دریافت نموده و با پر کردن فرم تغییر کارگزار ناظر و تحویل اوراق گواهی، سهام را تماما به یک کارگزاری منتقل می‌نمود. سامانه سجام این امر را سهولت بخشیده و تنها با انجام چند عملیات ساده این فرایند صورت می‌پذیرد.

حتما بخوانید: انواع اوراق بهادار چیست؟

فعال سازی کد سجام:

اگر شخصی قصد ورود به حوزه‌ی معاملات در بازار سرمایه داشته باشد، ضمن پر کردن فرم های کارگزاری باید حتما اطلاعات خواسته شده در سامانه سجام بورس را نیز تکمیل نماید. و کد فعالسازی سجام را دریافت کند. در زمان احراز هویت، این کد ده رقمی به کارگزاری اعلام می‌شود تا فرآیند ثبت نام و دریافت کد بورسی کامل شود.

اگر کد پیگیری سجام پیامک نشود، با ورود مجدد به سامانه سجام می‌توانید وضعیت خود را در مراحل ثبت نام مشاهده کنید. در صورت مغایرت، اطلاعات هویتی خود را ویرایش نمایید.

هزینه ثبت نام آنلاین در سجام ۱۰ هزار تومان است. برخی کارگزاری ها هزینه ی سجام را به هنگام ثبت نام در کارگزاری پرداخت می کنند. متقاضی هزینه ای متحمل نمی‌شود. احراز هویت سجام نیز در کارگزاری ها رایگان است. اما اگر به مراکز پیشخوان مراجعه شود هزینه ای بین ۵ تا ۱۰ هزار تومان باید پرداخت نمود.

مراحل ثبت نام سجام بورس:

1. ابتدا باید فرم ثبت نام در سایت سجام به آدرس www.sejam.ir را تا آخرین مرحله تکمیل کنید.
2. در پایان تکمیل فرم، یک کد رهگیری سجام به شماره موبایل شما پیامک خواهد شد.
3. بعد از دریافت کد سجام از طریق پیامک، باید به کارگزاری یا دفاتر پیشخوان جهت احراز هویت سجام مراجعه کنید.

حتما بخوانید: سبدگردانی چیست و چه اصول و قوانینی دارد؟

مراحل تصویری روند دریافت کد ده رقمی و ثبت نام در سامانه سجام :

۱٫ جهت ثبت نام در سجام بورس ، برای ورود به سامانه بر روی این لینک کلیک کنید.

۲٫ در مرحله‌ی دوم ثبت نام سجام ، شماره تلفن همراه خود را وارد کرده و دریافت کد تایید را انتخاب کنید.

۳٫ مرحله ی سوم دریافت کد سجام،شامل کد تایید ارسالی به شماره تلفن همراه و کد ملی شماست.

۴٫ در مرحله ی چهارم، از پایین صفحه تیک گزینه ” اصیل” را انتخاب کرده و بر روی تایید کلیک کنید.

۵٫ در این مرحله از ثبت نام سامانه سجام بورس، جهت پرداخت هزینه‌ی کد سجام، درگاه بانکی مورد نظر خود را انتخاب نموده و بر روی پرداخت کلیک کنید. هزینه ی ثبت نام در سامانه سجام مبلغ ده هزار تومان است.

۶٫ در مرحله ی ششم ثبت نام سجام، اطلاعات هویتی و شخصی خود را وارد کرده. و بر روی تایید کلیک کنید.

۷٫ مرحله ی هفتم شامل اطلاعات ارتباطی شماست. بعد از پر کردن موارد خواسته شده، تایید را انتخاب کنید. پر کردن گزینه های ستاره دار الزامی است.

۸٫ مرحله‌ی هشتم برای افرادی که کد سهامداری (کد بورسی) دارند تعبیه شده است. در صورت نداشتن کد بورسی می‌توانید از این مرحله عبور کنید. (جهت دریافت کد بورسی غیرحضوری حتما آموزش دریافت کد بورسی غیر حضوری را مطالعه کنید.)

۹٫ در این مرحله از ثبت نام کد سجام بورس، پر کردن اطلاعات شغلی شما در موارد ستاره دار الزامی و در بقیه موارد اختیاری است. بعد از تکمیل، بر روی تایید کلیک کنید.

۱۰٫ در مرحله ی دهم دریافت کد فعالسازی سجام، اطلاعات مالی مورد نیاز را کامل کرده و تایید نمایید.

۱۱٫ در مرحله ی پایانی، اطلاعات حساب بانکی خود را وارد نموده و تیک حساب پیش فرض را پر کنید. بعد از کلیک بر روی “ذخیره” اطلاعات وارد شده را تایید نمایید.

ثبت نام شما به پایان رسید. باید منتظر ارسال پیامک کد ۱۰ رقمی از سوی سامانه سپرده گذاری سجام باشید. بعد از ثبت نام و دریافت کد، جهت احراز هویت، با همراه داشتن مدارک اصلی ( شناسنامه، کارت ملی، مدرک تحصیلی) و کد پیگیری ۱۰ رقمی سجام به کارگزاری مربوطه یا دفاتر پیشخوان مراجعه کنید.