روانشناسی استراتژی نوسان گیری در بورس

از این بهتر نمی‌شود در خانه پشت کامپیوتر بنشینید. با زدن چند دکمه به راحتی سهمی را بخرید و بعد از گذشت حداکثر چند روز با سود فراوان آن را بفروشید! در دنیای امروز، معامله گران بازار سرمایه از استراتژی‌های گوناگونی استفاده می‌کنند. استراتژی‌های مختلف بلند مدت یا کوتاه مدت که بر پایه تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی و برگرفته از اصول رفتارشناسی خود را برای رویارویی با انواع حرکات احتمالی قیمت آماده می‌کنند. یکی از استراتژی‌های محبوب معامه گران، نوسان گیری در بورس است.

حتما بخوانید: روانشناسی‌ معامله گر در ضرر

استراتژی نوسان گیری در بورس شاید اولین خواسته‌ای باشد که هر سرمایه گذار در بدو ورود به بازار سرمایه، علاقه به یادگیری آن دارد. معامله گر با خود فکر می‌کند که سرمایه گذاری در بورس با این روش می‌تواند بازدهی خوبی به همراه داشته باشد.

قصد داریم در این مقاله با بررسی روانشناسی و فرآیندهای روانی حاصله از استراتژی نوسان گیری به پاسخ سوالات زیر برسیم:

• آیا واقعاً استراتژی نوسان گیری سود خوبی کسب کرد؟
• آیا واقعاً نوسان گیری ساده، لذت بخش و پر سود است؟
• آیا نوسان گیری سلامت روح و روان ما را تضمین می‌کند؟
• تله‌های سر راه نوسان گیران چیست؟

حتما بخوانید: اثر دامنه مجاز نوسانات بر بازار بورس

نوسان گیری به چه معناست؟

خرید و فروش سهام با هدف کسب سودهای ۳ تا ۱۰ درصدی در بازه زمانی ۱ تا ۳ روزه را استراتژی نوسان گیری در بورس می‌نامند.

از آنجایی که اکثر معامله گران با شرکت در کلاس آموزش بورس و استفاده از تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی یا فاندامنتال و بر اساس رفتارشناسی بازار به‌دنبال کسب بیش‌ترین سود در کم‌ترین زمان ممکن هستند. در نتیجه نوسان گیری در بورس مورد استقبال قرار گرفته است.

حتما بخوانید: تله تحلیل گری در بازار بورس چگونه شما را به دام می‌اندازد؟

منظور از واژه نوسان در نوسان گیری در واقع همان تغییرات قیمت سهام است که در بازه‌های زمانی مختلفی ایجاد می‌شود. نوسان قیمتی که در نمودارهای تحلیل تکنیکال چشم هر معامله گری را به خود خیره می‌کند.

نام دیگر نوسان‌گیری، سفته بازی است. و به معنای ورود به مبادلات دارای ریسک زیاد به امید کسب سود از نوسانات است. تحلیل تکنیکال برای نوسان گیری یکی از ابزارهای ارزشمند محسوب می‌شود؛ زیرا نوسان گیران کمتر توجهی به ارزش بنیادی شرکت ها دارند و بدون بررسی تحلیل بنیادی یا فاندامنتال تنها روند قیمتی سهم را مد نظر می‌گیرند تا بتوانند از نوسانات آن سود خوبی کسب کنند. همچنین نوسان گیران بر اساس تحلیل تکنیکال و شناسایی حمایت ها و مقاومت ها اقدام به خرید سهم در کف و فروش آن در سقف می‌نمایند.

بنابراین وقتی با استراتژی وسوسه کننده نوسان گیری مواجه می‌شوید، از خودتان چند سؤال اساسی بپرسید.

• چند درصد از نوسان گیران بازار سرمایه این کار را رها می‌کنند؟
• نوسان گیری چه خطرات و معایبی دارد؟
• آیا کنترل هیجانات در نوسان گیری آسان است؟
• آیا نوسان گیری سلامت روح و روان را به خطر می‌اندازد؟

حتما بخوانید: کیف پول دیجیتال چیست و انواع آن‌ها کدام است؟

آمار متضررین این استراتژی

متأسفانه آمار دقیقی از نتایج نوسان گیری در بورس ایران در دسترس نیست. اما به نمودار زیر که نتیجه تحقیقات آماری یک شرکت مالی بنام (tradeciety) است، نگاه کنید:

بر اساس این آمار اکثر معامله گران مبتدی نوسان گیری در بورس با هدف کسب سودهای زیاد در مدت زمان کوتاه، وارد بازار بورس می‌شوند.

• ۴۰% معامله گران نوسان گیری در همان ماه اول از بازار خداحافظی می‌کنند.
• ۸۰% از نوسان گیران باقی‌مانده، طی همان سال اول فعالیت نوسان گیری و حتی معامله گری در بورس را رها می‌کنند.
• تنها ۷% نوسان گیران بعد از ۵ سال به کار خود ادامه می‌دهند.
• ۱% از نوسان گیران بیش از ۵ سال در بازار بورس باقی می‌مانند.

حتما بخوانید: کارگاه تخصصی آموزش نوسان گیری

حال که با آمار و نتایج استراتژی نوسان گیری در بورس آشنا شدیم به پیامدها و معایب نوسان گیری می‌پردازیم.

۱- استرس؛ بلای جان نوسان گیری

نوسان گیری در بورس می‌تواند به سادگی سوهان روح شود. معمولاً نوسان گیران به دلیل شرایط نوسانی بازار و فشار روانی حاصله از استراتژی نوسان گیری عمدتاً دچار استرس در معاملات بورسی می‌شوند. در نتیجه، شتاب زده معامله می‌کنند. در نهایت سلامت روح و روان نوسان گیران دچار آسیب جدی می‌شود.

نوسان گیران اغلب در معاملات خود تمرکز کافی برای خرید و فروش سهم را ندارند. هر چه طول عمر یک معامله کوتاه‌تر باشد، استرس و فشار روانی در آن بیشتر است. این احساس درد و استرس روانی از ابتدای معامله دست به گریبان نوسان گیران شده. و تا خروج آن‌ها از بازار ادامه خواهد داشت. پس بدانید استرس نوسان گیری در بورس یک فاکتور منفی محسوب می‌شود. باعث می‌شود بازده کاری شما به مرور زمان به شدت افت کند. پس بدانید نوسان‌گیری اضطراب مضاعفی را بر فرد تحمیل می‌کند. نیازمند آن است که افراد در فرصت‌هایی تصمیمات مهمی را به‌سرعت اتخاذ کنند. در صورت داشتن برنامه دقیق می‌توان از استرس این تصمیمات تا حدی کم کرد.‌

حتما بخوانید: روش‌های غلبه بر استرس ناشی از معاملات بورس

۲- کم کردن میانگین؛ مسکن موقتی

کم کردن میانگین قیمت در هنگام نوسان گیری همان مسکن درد نوسان گیران بازار بورس است. این بدان معناست که نوسان گیران با هدف نوسان گیری، سهمی را خریداری می‌کند. ولی با کمال تعجب مشاهده می‌کند که قیمت سهم کاهش می‌یابد. در این حالت نوسان گیر حد ضرر خود را رعایت نکرده. و با کاهش قیمت سهم، با خرید مجدد در قیمت‌های پایین‌تر، میانگین قیمت خرید را کاهش داده تا حداقل استرس معاملات خود از نوسان گیری را کم کند. او امید دارد که در آینده قیمت سهم رشد خواهد کرد.

حتما بخوانید: ۵ دلیل متداول بسته شدن سهام در بورس + فیلم آمورشی

حال تصور کنید سهمی که قصد نوسان گیری در آن را داشته است، به لحاظ بنیادی ضعیف باشد. قیمت آن پی در پی کاهش داشته و زیان نوسان گیر به شدت افزایش یافته است. در نتیجه مجبور است باور اشتباه خود را تغییر دهد و از سهم خارج شود.

هرگز با عینک خوش بینی معامله نکنید. به آینده و نوسان گیری در بورس دل نبندید. زمان همه دردها را درمان نمی‌کند. کم کردن میانگین، برای معامله گری که با تحلیل تکنیکال کار می‌کند می‌تواند ضررهای جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ولی شاید برای معامله گری که سهم را بر اساس تحلیل بنیادی و برای سرمایه گذاری بلند مدت خرید می‌کند، مناسب باشد.

۳- حرص و طمع، دشمن نوسان گیری

یکی از کلیدهای موفقیت در استراتژی نوسان گیری، داشتن برنامه حد ضرر و حد سود است. اما اجرای یک برنامه همیشه آسان نیست. تجارب گذشته شما از بازار می‌توانند باعث به وجود آمدن حرص و طمع شود. حسی که در نوسان گیری به اوج خود می‌رسد. احساسی که باعث می‌شود در موقع اجرای برنامه نتوانید منطقی عمل کنید و در یک تصمیم اشتباه تمام سودهای کسب شده از بازار را از دست دهید.

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات نوسان گیران بازار بورس این است که در هنگام ضرر با خود فکر می‌کنند اگر کمی در وضعیت فعلی باقی بمانند امیدها زنده می‌شود و قیمت‌ها بالا خواهد رفت. یادتان باشد، حرص و طمع علت اصلی از دست دادن فرصت‌ها است. پس همیشه بدون هیجان معامله کنید. ظرفیت ریسک پذیری خود را از ابتدا مشخص کنید و به شدت مراقب حرص و طمع در نوسان گیری باشید.

حتما بخوانید: ۲۱ پاراگراف برتر کتاب از طمع تا وحشت

خبرهای به ظاهر دست اول برای نوسان گیری

فریب اخبار کذب در استراتژی نوسان گیری را نخورید. خطر دیگر برای نوسان گیران، خبرهای محرمانه دست اول (سیگنال های نوسانی) است. برخی سود جویان بازار با استفاده از ضعف اطلاعاتی سهامداران و با استفاده از روش‌های مختلف همچون اخبار دست اول، شما را نردبان رسیدن به اهدافشان قرار می‌دهند.

خیلی اوقات یک معامله گر نوسان گیر شکست خورده که به دنبال سود است، قربانی راهنمایی‌های اثبات نشده و دروغین این افراد می‌شود. اغلب این راهنمایان از شرکت های کوچک اختصاصی با یکی دو کارمند و بدون هیچ گروه تحقیقاتی تحلیلی است. که با اهداف از پیش تعیین شده قبلی سعی در پخش اطلاعات خود در بین نوسان گیران دارند.

حتما بخوانید: استراتژی معاملاتی معکوس

هیچ وقت به اخبارهای ظاهراً رانتی دل نبندید. نوسان گیران بازار بورس ضربه‌های زیادی از این خبرها خورده‌اند. همیشه کسانی هستند که به خاطر منافع شخصی، حاضرند دست به هر کاری بزنند. سعی کنید با مطالعه و آموزش بورس دانش سرمایه گذاری خود را بالا ببرید تا فریب دیگران را نخورید. برای پولی که بابت بدست آوردن آن زحمت کشیده‌اید، ارزش قائل شوید و آن را به راحتی از دست ندهید.

چگونه در بورس نوسان گیری کنیم؟

روش‌های گوناگونی برای نوسان گیری در بازار بورس وجود دارد. در زیر به طور مختصر به بررسی چند روش نوسان گیری در بورس خواهیم پرداخت:

1. عده‌ای هستند طی چند ماه حول محور تحلیل بنیادی سهام و اطلاعات مالی اقدام به نوسان‌گیری در بورس می‌نمایند. بسیاری از نوسان گیران بازار بورس با استفاده از تحلیل تکنیکال و شناسایی نقاط حمایتی و مقاومتی، به خرید سهام در کف و سپس فروش آن در سقف می‌پردازند. معامله گران در این روش در بازه‌های زمانی کوتاه مدت با به کارگیری نمودارها سهمی را خریداری کرده و بعد از چند درصد رشد قیمتی نوسان مورد نظر خود را می‌گیرند. سپس آن را می‌فروشند.
2. افرادی هم هستند که در دوره چند روزه و با استفاده از جو حاکم بر بازار اقدام به نوسان‌گیری در بورس می‌کنند. گروهی هم با توجه به اینکه زودتر از افراد دیگر به رانت و اطلاعات شرکت‌ها دسترسی دارند اقدام به نوسان‌گیری می‌کنند.
3. دسته‌ای از معامله گران بازار بورس هم با در دست داشتن منابع مالی بسیار بالا، اقدام به نوسان‌گیری در لحظه می‌کنند.

حتما بخوانید: استخراج ارز دیجیتال چیست؟

مثالی از نوسان گیری

یک روش ساده برای نوسان گیری به این شرح است. فرض کنید پس از تحلیل و بررسی لازم، سهمی را برای نوسان گیری انتخاب کرده‌ایم. ابتدا اولین قیمت را برای خرید سهم در پایین‌ترین قیمت مجاز قرار می‌دهیم. اگر خرید اول انجام نشود، قیمت قبلی را ۱ درصد بالا برده و دومین سفارش خرید را می‌گذاریم. اگر سفارش‌های خرید اول و دوم انجام نشود، ۱ درصد دیگر به قیمت خرید اضافه می‌کنیم و سومین سفارش خرید را می‌گذاریم. چنانچه موفق به خرید شدیم، باید برای فروش سهم تلاش کنیم.

حال برای سفارش فروش، ۲۵ درصد سهم را در قیمت خرید به علاوه ۳ درصد، ۳۵ درصد از سهم را در قیمت خرید به علاوه ۵/۳ درصد و ۴۵ درصد را در بالاترین قیمت مجاز روزانه قرار می‌دهیم. در نتیجه، نوسان گیری با میانگین سود ۸/۳ درصد و پس از کسر کارمزد معاملات، با سود خالص ۶/۲ درصد خواهد بود.

فرض می‌کنیم ۱۰۰ میلیون ریال در اختیار داریم و سهمی را انتخاب کرده‌ایم که قیمت پایانی روز گذشته آن ۴۳۵۰ ریال بوده است.

همچنین، حداقل قیمت امروز ۴۱۳۲ و حداکثر آن، ۴۵۶۷ ریال باشد. در ابتدا باید قیمت خرید مرحله اول را محاسبه کنیم. این قیمت برابر با کمترین قیمت ممکن سهم به علاوه ۱ درصد است. بنابراین، قیمت ۴۱۷۶ را به دست می‌آوریم. سفارش خرید را روی این قیمت می‌گذاریم. اگر نتوانستیم در این قیمت سهمی بخریم، قیمت را ۱ درصد بالاتر، یعنی ۴۲۲۰ قرار می‌دهیم. اگر در مرحله دوم نیز موفق به خرید نشدیم، ۱ درصد دیگر قیمت پایانی دیروز را بالاتر می‌بریم (۳ درصد) و سفارش را روی ۴۲۶۳ قرار می‌دهیم. پس از انجام خرید سفارش فروش را به سه بخش تقسیم می‌کنیم:

۲۵ درصد از حجم سهام را در قیمت خریداری شده به علاوه ۳ درصد از آن قرار داده می‌دهیم. ۳۰ درصد از حجم سهام خریداری شده را در قیمت خریداری شده به علاوه ۵/۳ درصد قرار می‌دهیم. ۴۵ درصد از حجم سهام را در قیمت حداکثر رشد سهم ثبت می‌کنیم. برای انجام سفارش منتظر خواهیم ماند تا سهم در قیمت مشخص شده به فروش برسد.

حتما بخوانید: ساخت چارچوب ذهنی صحیح در معامله گری

نتیجه گیری

طبق تحقیقات به عمل آمده در بازار سرمایه می‌توان نتیجه گرفت استراتژی نوسان گیری در بورس آنچنان که باید و شاید موجب کسب ثروت توسط سرمایه گذران نشده است. در نهایت ممکن است سرمایه گذار بگوید که از طریق نوسان گیری سود نسبتاً مناسبی را کسب کرده است، اما میانگین معاملات این افراد نشان می‌دهد که آنچه در فاصله زمانی بلند مدت نصیب سرمایه گذار می‌شود، زیان است و صدمات جبران ناپذیری به سلامت روحی معامله گران وارد می‌کند.

همچنین نوسان‌گیری برای افرادی که اینکار را در بازار بورس انجام می‌دهند هزینه‌هایی را از جمله کارمزد، مالیات و … به‌همراه دارد. هر چند ممکن است کوچک به نظر برسد، اما با تکرار این روند، تبدیل به مبالغ بسیاری در بلندمدت خواهد شد. نوسان گیری در بازار سهام و یا سایر بازارهای مالی نیاز به تجربه و شناخت بازار و داشتن مهارت در تابلوخوانی دارد. و می‌توان گفت که هر سرمایه گذاری قادر به انجام این کار نیست.

پس به دنبال یک استراتژی مناسب باشید. که بر اساس تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال و با در نظر گرفتن رفتارشناسی سهام سودآوری مستمر در دراز مدت را برای شما به ارمغان آورد.