تیپرینگ (Tapering) چیست و چه نقشی در بازارهای مالی دارد؟
فهرست مطالب
کشورهای مختلف جهان گاهی به دلایل مختلف مثل جنگ، بیماری های شیوع پذیر و… دچار رکود اقتصادی می‌شوند. در چنین کشوری به دلیل رکود اقتصادی تعدادی زیادی از کسب کار ها تعطیل می‌شوند و تعداد زیادی از افراد بیکار می‌شوند. در این شرایط سیاست پولی کشور ها ایجاد می‌کند برای جلوگیری از تبدیل این رکود به فاجعه با تزریق نقدینگی به بازار از طریق چاپ پول مستقیم یا خرید اوراق و… به شکوفایی اقتصاد کمک کنند که این تزریق نقدینگی و یاری به اقتصاد کشور را می‌توان سیاست انبساطی یا تسهیل کمی نامید. در سیاست انبساطی یا تسهیل کمی دولت با خرید اوراق و تزریق نقدینگی به طور مستقیم پول را وارد گردونه اقتصاد می‌کند. اما این تزریق نقدینگی و سیاست انبساطی آیا باید ادامه یابد؟ و اگر قرار است پایان پذیرد به چه شکل باید پایان پذیرد؟ می‌توان گفت جواب همه این سوالات در کلمه تیپرینگ نهفته است! و اما تاریخ تیپرینگ چه زمانی می‌تواند باشد؟ در ادامه به توضیح کامل تیپرینگ و تاثیرات آن بر بازارهای مالی از جمله تیپرینگ ارز دیجیتال، تاریخ تیپرینگ و اینکه تیپرینگ فدرال رزرو چیست به طور کامل خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید…
سیاست های اقتصادی دولت
قبل از بررسی تیپرینگ بهتر است با انواع سیاست های پولی از جمله سیاست پولی انقباضی و سیاست پولی انبساطی بیشتر آشنا شوید تا بتوانید معنی واژه تیپرینگ و تاثیرات آن بر بازارهای مالی را بهتر درک کنید.
سیاست پولی انبساطی: در این نوع سیاست اقتصادی دولت با هدف ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی مجموع اقداماتی مثل کاهش نرخ بهره و… را انجام می‌دهد، که این امر باعث افزایش نقدینگی در کشور و سطح جامعه می‌شود. در واقع در این سیاست دولت تصمیم می‌گیرد با افزایش هزینه ها مثل گران کردن وسایل مصرفی، تقاضای مردم برای خرید کالا ها را بالا برده و با این کار بخش عرضه مثل کارخانجات و تولیدی ها را به افزایش تولید تشویق کند تا چرخ تولید شروع به حرکت کرده و بیکاری کاهش یابد.
سیاست پولی انقباضی: در مقابل سیاست پولی انبساطی سیاست پولی انقباضی قرار دارد در این نو سیاست اقتصادی دولت سعی می‌کند هزینه های خود و جامعه را کاهش داده و مالیت بیشتری از مردم دریافت کند و درواقع از این طریق بدهی های خود را پراخت می‌کند. به تعریف دیگری دولت نقدینگی را در سطح جامعه کاهش می‌دهد از این روش برای کنترل تورم هم استفاده می‌شود. (توضیح بیشتر درمورد این سیاست‌ها در این مقال نمی‌گنجد و خود نیاز به مقاله‌ای جداگانه دارد و قطعا در مقاله‌ی دیگری در قالب انواع سیاست های پولی به آن‌ها خواهیم پرداخت)
تیپرینگ (Tapering) چیست؟
و اما تیپرینگ! تیپرینگ در لغت به معنای کم کردن یا کاهش است اما در اقتصاد به این معنی است که بانک مرکزی به مرور میزان خرید اوراق و تزریق نقدینگی به بازار را کاهش دهد. به تعبیری دیگر تیپرینگ را می‌توان کاهش سرعت خرید دارایی ها نامید.
شاید هضم جمله بالا کمی سخت به نظر برسد. اما توضیح کامل تیپرینگ اینگونه است که کشور های مختلف از طریق بانک مرکزی با تزریق مستقیم یا غیر مستقیم پول، سیاست انبساطی را در پیش می‌گیرند. این سیاست انبساطی گاهی به وسیله کاهش نرخ بهره و گاهی به وسیله سیاست تسهیل کمی خود را نشان می‌دهد. در این سیاست اقتصادی اوراق قرضه خزانه داری و شرکتی مستقیما توسط بانک مرکزی خریداری می‌شود و پول را وارد چرخه اقتصادی کرده و موجب افزایش نقدینگی می‌شوند که این امر موجب رونق اقتصادی و راه اندازی کسب کار‌ها می‌شود. پس از مدتی که شرایط اقتصادی به شرایط عادی خود بازگشت، بانک مرکزی سیاست‌های انبساطی خود را کاهش می‌دهد و حجم خرید اوراق و تزریق نقدینگی را کاهش می‌دهد، به این اقدام و فرآیند تیپرینگ گفته می‌شود.
یکی از اهداف اجرای تیپرینگ را می‌توان کنترل نرخ بهره دانست. تیپرینگ در بیشتر اوقات برای مقابله با سیاست کمی تسهیلی به کار برده می‌شود. یعنی تیپرینگ زمانی به کار برده می‌شود که سیاست تسهیلی کمی کار خود را انجام داده باشد سپس تیپرینگ به کار برده می‌شود. همچنین باید به این نکته توجه کرد که تیپرینگ فقط پس از یک دوره تحریک اقتصادی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
تیپرینگ را می‌توان اولین گام در خاتمه یا پایان دادن به ورود نقدینگی به بازار و شروع سیاست پولی انقباضی دانست که اغلب اوقات پس از این دوره و پایان رکود اقتصادی، کشور دچار تورمی می‌شود که کنترل آن بسیار سخت و دشوار است.
زمان انجام و تاریخ تیپرینگ
زمان انجام تاریخ تیپرینگ را به طور دقیق نمی‌توان پیش بینی کرد زیرا به سیاست‌های پولی که دولت در پیش می‌گیرد بستگی دارد که این سیاست های پولی با کنار رفتن یک دولت و روی کار آمد دولت بعدی می‌تواند تغییر کند. و هر دولت ممکن است سیاست پولی متفاوتی را در نظر داشته باشد. همچنین تصمیمات بانک مرکزی نیز بر تاریخ تیپیرینگ تاثیرگذار خواهد بود که باید توجه داشت که بانک مرکزی نیز تصمیمات خود را در راستای سیاست های پولی دولت در نظر می‌گیرد.
اما نکته مشخصی که وجود دارد؛ تیپرینگ پس از یک دوره سیاست پولی انبساطی اتفاق می‌افتد که در واقع و به طور فرضی می‌توان تاریح تیپرینگ را همین زمان دانست. که شروع و تاریخ تیپرینگ می‌تواند همراه با افزایش مالیت افزایش نرخ بهره و به طور کل مجموع اقداماتی که باعث جمع‌آوری نقدینگی از سطح جامعه می‌شود بیان کرد.
تیپرینگ ارز دیجیتال! رشد یا ریزش؟
تیپرینگ قطعا یکی از عواملی است که بر نرخ بهره اثرگذار خواهد بود و تیپرینگ می‌تواند باعث افزایش نرخ بهره شود. قطع به یقین نرخ بهره بر نوسانات بازارهای مالی مثل بازار کامودیتی ها که شامل بورس، طلا، ارز دیجیتال و… می‌باشد تاثیرگذار خواهد بود.
هر چه نرخ بهره بیشتر باشد قطعا افراد میل بیشتری به حفظ سرمایه خود و سود شیرین بدون دردسر بانک‌ها خواهد داشت تا اینکه وجه نقد خود را در بازارهای مالی پر ریسک مثل ارز دیجیتال سرمایه گذاری کنند که همین امر افزایش نرخ بهره می‌تواند باعث ریزش بازارهای کامودیتی من جمله ارز دیجیتال شود. تیپرینگ ارز دیجیتال در واقع همان اعمال تیپرینگ پس از سیاست پولی انبساطی است که می‌تواند تاثیر مستقیمی بر نوسانات بازارهای مالی از جمله نوسانات قابل توجهی بر بازار ارز دیجیتال باشد.
در واقع بهترین زمان برای خرید ارز دیجیتال را می‌توان زمانی دانست که، دولت در حال اجرای سیاست پولی انبساطی می‌باشد زیرا در این زمان پول به بازارهای مالی در حال تزریق شدن است و بازار ارزهای دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست، در زمان اجرای این سیاست تا زمانی که تیپرینگ اجرا نشود (دقت داشته باشید تیپرینگ به صورت ناگهانی اجرایی نمی‌شود و اقدامات تیپرینگ به صورت گام به گام انجام می‌شود) این بازارها می‌توانند رشد قابل توجهی داشته باشند. پس با این توضیحات می‌توان گفت تیپرینگ باعث ریزش قیمت ارزهای دیجیتال خواهد شد و نباید از تاثیرات آن بر بازارهای مالی به ویژه بازار ارزهای دیجیتال غافل شد.
فدرال رزرو چیست؟
قبل از اینکه به توضیح اینکه تیپرینگ فدرال رزرو چیست و نحوه انجام آن بپردازیم بهتر است کمی با فدرال رزرو آشنا شویم.
فدرال رزرو یا Federal Reserve به معنی بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا است، که در سال 1913 تاسیس شد. هدف از تاسیس آن نظارت بر عملیات های بانکی در آمریکا است. فدرال رزرو از 12 بانک مرکزی تشکیل شده است که می‌توان آن‌ها را حامیان این نهاد دانست. طبق قانون ایالت متحده آمریکا فدرال رزرو مستقل و خصوصی محسوب می‌شود اما در نظر داشته باشید که بعضی از تصمیمات دولتی در فعالیت آن‌ها دخیل است.
بخشی دیگر از وظایف فدرال رزرو را می‌توان در قالب مسئولیت تدوین سیاست‌های پولی، رسیدگی به ایجاد اشتغال، تثبیت قیمت ها و رشد اقتصادی و تاثیر بر سیاست پولی انتخابی دولت بیان کرد.
تیپرینگ فدرال رزرو چیست و چگونه انجام می‌شود؟
در اوایل سال 2014 فدرال رزرو اعلام کرد که قصد دارد اوراق خریداری شده را از 75 میلیون دلار به 65 میلیون دلار برساند. به گونه‌ای که کاهش خریدها شامل کاهش ۶ میلیارد دلار اوراق خزانهداری و ۴ میلیارد دلار اوراق با پشتوانه رهنی بود. این روند تا آنجا ادامه پیدا می‌کرد که ۳۰ میلیارد دلار از اوراق خزانهداری و ۲۰ میلیارد دلار از اوراق با پشتوانه رهنی کاهش پیدا کند. تا پس از رسیدن به این اعداد، پرداخت های اضافی دوباره سرمایه‌گذاری شود و در راستای خرید اوراق قرار گیرند.
با رویه‌ای که فدرال رزرو در پیش گرفته بود پیش‌بینی می‌شد ترازنامه فدرال رزرو تا سال 2020 به زیر 3 تریلیون دلار کاهش پیدا کند. اما با توجه به این رویه که فدرال رزرو در پیش گرفته بود بازارهای مالی از جمله کامودیتی‌ها دچار افت شدید قیمت شدند، پس با توجه به این افت قیمت سیاست فدرال رزرو تغییر کرد و تصمیم گرفت تا ابتدای سال 2018 میزان دارایی خود را در 5/4 میلیون دلار ثابت نگه دارد تا از ریزش بیشتر بازارها جلوگیری کند. اما پس از سال 2018 فدرال رزرو مجدد شروع به کاهش دارایی های خود با سرعت بسیار پایینی کرد.
در سال 2019 به دنبال کاهش محسوس دارایی های فدرال رزرو نشانه های رکود آشکار شد. در نتیجه فدرال رزرو بار دیگر برای جلوگیری از شروع رکود میزان خرید اوراق خزانه را افزایش داد و تا دسامبر 2019 دارایی های خود را به بیش از 4 تریلیون دلار رساند. اما در اوایل سال 2020 با توجه به شیوع کرونا و ترس فدرال رزرو از وقوع رکود، این نهاد دارایی خزانه خود را به 7 تریلیون دلار رساند. و می‌توان گفت فدرال رزرو به دلیل گسترش کرونا برای بهبود اقتصاد، سیاست های پولی انبساطی گسترده‌ای را در نظر گرفته است اما در صورتی که اقتصاد به پیشرفت و جهتی که فدرال رزرو می‌خواهد پیش برود به نظر می‌رسد مجدد تیپرینگ و کاهش خرید اوراق خزانه را در راستای کار خود قرار دهد.
تأثیر تیپرینگ بر بازار سهام
اگر بخواهیم تمام تپیرینگ را در یک جمله خلاصه کنیم می‌گوییم:
به جمع‌آوری پول از سطح جامعه برای جلوگیری از تورم و منفعل نشدن اقتصاد کشور تیپرینگ می‌گوییم.
همان‌طور که بیان کردیم با رخ داد بحران‌های اقتصادی، دولت‌ها و بانک مرکزی سیاست‌های مالی انبساطی را اعمال می‌کنند و از روش‌های مختلف پول را به جامعه تزریق می‌کنند. اما این روند برای همیشه پیدار و ممکن نیست. چراکه در بلند مدت ضربات بدی به بدنه اقتصاد کشور وارد می‌کند.
به عنوان مثال هنگامی با اعمال سیاست‌های مالی انبساطی حق بیمه یک کارمند تفاوت چندانی با دستمزد اون نداشته باشد ممکن است باعث استفاء و افزایش نرخ تورم در سطح جامعه شود.
پس دولت و بانک مرکزی باید با اعمال تیپرینگ به مرور حجم سرمایه و نقدینگی موجود در جامعه را کاهش دهند.
این اتفاق باعث کاهش توان اقتصادی مردم می‌شود و ممکن است بسیاری از افرادی قصد که در بازارهای مالی را داشته‌اند از انجام این کار منصرف شوند. به عبارتی معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار سهام و بازارهای مالی دیگر پول کافی برای ورود به بازار سرمایه را ندارند و این مسئله باعث افت روند رو به رشد بازارهای مالی می‌شود.
در نتیجه می‌توان گفت تیپرینگ تا حدی تأثیر منفی بر بازار سهام می‌گذارد.
تفاوت سیاست پولی انقباضی و تیپرینگ
با توجه به تعاریفی که از تیپرینگ و سیاست پولی انقباضی بیان شد بسیاری از افراد این 2 را در یک قاب می‌بینند. از نظر معنی و مفهوم کلی شاید یکی دانستن آن‌ها درست به نظر برسد اما تفاوت‌هایی نیز دارند.
سیاست پولی انقباضی به طور خلاصه سیاستی مالی برای کاهش حجم منابع مالی در گردش است. و زمانی از آن استفاده می‌شود که تورم افسار گسیخته بر اثر تزریق و چاپ پول بر جامعه حاکم باشد. در چنین شرایطی از این سیاست پولی برای رشد اقتصادی و کنترل تورم که گاها با استفاده از افزایش نرخ بخره (با افزایش نرخ بهره میزان نقدینگی در گردش کاهش می‌یابد در نتیجه از تورم کاسته می‌شود) انجام می‌شود استفاده می‌گردد.
اما می‌توان گفت تیپرینگ به برگشت سیاست های انبساطی پولی گفته می‌شود. که البته می‌توان آن را هم‌زمان با سیاست پولی انبساطی ولی به صورت محدود تا زمانی که باعث رکود اقتصادی افت قیمت بازارهای مالی نشود اعمال کرد.
کلام آخر
کشورها در شرایط مختلف بحرانی مثل جنگ، بیماری و… سیاست‌های پولی اقتصادی مختلفی را انتخاب می‌کنند؛ که این سیاست‌ها همواره با موارد مختلفی مثل تیپرینگ همراه هستند. در شرایط ویژه کنونی که اکثریت کشورها دچار بیماری کرونا شده‌اند قطعا اکثریت دولت ها از استراتژی های اقتصادی مثل تیپرینگ در سیاست های پولی اقتصادی خود استفاده می‌کنند که منجر به پیامد هایی برای اقتصاد آن کشور می‌شود و قطعا در اقتصاد آن کشور تاثیرگذار خواهد بود. پس قطعا آموختن تیپرینگ می‌تواند یکی از لازمه های کسانی باشد که به دنبال کسب علوم اقتصادی هستند.
آموختن سیاست های اقتصادی و استراتژی‌های نهفته در آن یکی از لازمه‌های اصول سرمایه گذاری است، کالج تی بورس در دوره های آموزشی مانند آموزش فارکس و آموزش ارز دیجیتال، سیاست های اقتصادی و تحلیل فاندامنتال ارزهای مختلف را بررسی می‌کند که می‌تواند در تصمیماتی که برای سرمایه‌گذاری توسط شما گرفته می‌شود تاثیر بسزایی داشته باشد.
کالج تی بورس امیدوار است این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
موفق باشید.
مقالاتی که پیشنهاد می‌کنیم برای آموزش رایگان سرمایه گذاری مطالعه کنید
- پنج انتخابات موثری که امسال بر سرنوشت اقتصاد جهان تاثیر میگذارند
- رکود اقتصادی چیست ؟ راهکارهای خروج از رکود اقتصادی
- اقتصاد جهان و تاثیر بازارهای مالی همچون بورس بر آن
- آموزش ارز دیجیتال در کرمان
- دوره آموزش ورود به ارز دیجیتال
- شاخص های فاندامنتال فارکس، چراغ راهی برای معامله‌گران در اقیانوس متلاطم بازار فارکس
آیا می دانید کدام بازار مالی برای شما سودآورتر است؟
جهت دست‌یابی به جواب این سوال، در کارگاه‌های رایگان زیر شرکت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید