آیا خرید عرضه اولیه از چند کارگزاری امکان‌پذیر است؟

شرکت‌ها جهت حضور در بورس بایستی مراحل پذیرش را طبق دستورالعمل‌های سازمان بورس انجام دهند و ضمن پر کردن فرم های مربوطه اجازه ورود به بازار بورس را دریافت می‌کنند. پس از پذیرفته شدن شرکت برای حضور در بورس مدیر عرضه طی گزارشی حداکثر ۷ روز کاری قبل از عرضه اولیه سهام شرکت در بورس و شروع پذیره‌نویسی مواردی همچون اطلاعات مدیر عرضه، تعداد سهام عرضه‌شده در روز پذیره‌نویسی، تعداد کل سهام، مشخصات گروه متعهد خرید، سهامداران عمده و .. اعلام می‌کند.

حتما بخوانید: عرضه اولیه چیست؟ چگونه آن را خریداری کنیم؟

و حداکثر ۲ روز کاری قبل از خرید عرضه اولیه گزارش عرضه اولیه توسط سازمان بورس یا فرابورس منتشرشده و به اطلاع عموم می‌رسد. در این گزارش نیز تاریخ عرضه، مقدار سهام عرضه‌شده در روز پذیره‌نویسی، کف قیمت و درصد تا سقف قیمت، حداکثر سهام قابل خریداری توسط سهامداران و … به کلیه سهامداران اطلاع‌رسانی می‌گردد.

تمامی افراد می‌توانند خرید عرضه اولیه را انجام دهند به شرطی که دارای کد بورسی باشند. برای انجام معاملات در بورس می‌بایست ابتدا با مراجعه به دفاتر کارگزاری موردنظر و یا دفاتر پیشخوان دولت ضمن ثبت‌نام در سامانه سجام (سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان) و احراز هویت نسبت به دریافت کد معاملاتی از کارگزاری اقدام نمود.

با توجه به اینکه عرضه اولیه در قیمت‌های پایین صورت می‌گیرد به همان نسبت نیز موردتوجه عموم سهامداران قرار دارد به‌طوری‌که شاهد تقاضای بیش از پنج‌میلیون‌نفری برای ثبت سفارش خرید عرضه اولیه هستیم. به همین دلیل جذابیت خرید عرضه اولیه برای سهامداران عموماً شاهد رشد و بازدهی اولیه به نسبت بالا در چند روز اول عرضه هستیم. شاید خیلی از سهامداران تازه کار مایل به خرید عرضه اولیه از چند کارگزاری باشند.

حتما بخوانید: خرید اتوماتیک عرضه اولیه چگونه انجام می‌شود؟

البته مثال‌های بسیار کمی در مورد سهام عرضه اولیه که بازدهی مناسبی نداشته‌اند وجود دارد. برای نمونه سهام شرکت تاصیکو پس از عرضه اولیه تنها چهار روز کاری دچار صف فروش بود؛ اما در تحلیل اکثر موارد در شروع عرضه اولیه به دلایلی که در بالا ذکر شد بازدهی قابل‌ملاحظه‌ای همراه بوده است. خرید عرضه اولیه و شرکت در پذیره‌نویسی این شرکت‌ها به یکی از تمرین‌های معامله گران تازه‌وارد که به آموزش بورس مشغول هستند تبدیل‌شده است.

درنتیجه جذابیت قیمت، رشد و بازدهی مناسب و بی‌دردسر خرید عرضه اولیه در روزهای ابتدایی پذیره‌نویسی، سهامداران تازه‌وارد را به سمت این سؤال پیش می‌برد که آیا امکان خرید عرضه اولیه از چند کارگزاری وجود دارد و ‌می‌توان با این کار به بازده چند برابری دست‌یافت؟

پاسخ این سؤال منفی است. چراکه درروش ثبت سفارش (Book Building) برای خرید عرضه اولیه که در ایران مرسوم است، به هر کد بورسی تنها یک‌بار حداکثر سهمیه اعلام‌شده برای خرید عرضه اولیه تعلق می‌گیرد و امکان خرید عرضه اولیه از چند کارگزاری برای یک کد بورسی وجود ندارد. زمان ثبت سفارش در این روش مزیت محسوب نمی‌شود و سهام عرضه‌شده به نسبت تقاضا و تعداد متقاضیان به تمام افراد تعلق می‌گیرد.

حتما بخوانید: مزایای بورس برای سرمایه گذاران ، شرکت های سرمایه پذیر و اقتصاد کلان

کد بورسی شناسه‌ای منحصربه‌فرد است که در بازار سرمایه و بورس با آن شناخته می‌شد و مانند کد ملی شناسایی هر فرد شناسه مخصوص به خود را دارد. عرضه اولیه به کدهای بورسی تعلق می‌گیرد و به هر کد بورسی تنها یک عرضه اولیه در سقف تعداد اعلام‌شده تعلق خواهد گرفت. افراد برای گرفتن کد معاملاتی و ثبت‌نام در چند کارگزاری به‌طور هم‌زمان محدودیتی ندارند و می‌توانند با استفاده از پلتفرم چند کارگزاری به‌طور هم‌زمان استفاده نمایند؛ که می‌تواند مزیت‌هایی را نیز به همراه داشته باشد.

به‌طور مثال در روزهای خرید عرضه اولیه به دلیل ارسال حجم بالای سفارش به کارگزاری ممکن است برخی کارگزاری‌ها دچار مشکل شده و یا با کندی ارائه خدمات مواجه شوند. در این شرایط داشتن کد معاملاتی از یک کارگزاری دیگر می‌تواند مشکل به وجود آمده را برطرف نماید، البته که با امکان خرید اتوماتیک عرضه اولیه که در پلتفرم اکثر کارگزاری ها وجود دارد این مشکل نیز مرافع گردیده است. برخی کارگزاری‌ها نیز داری خدمات خاص مثل اعطای اعتبار و … می‌باشند که می‌توان از آن بهره برد. با این اوصاف یک فرد تنها می‌تواند یک‌بار برای خرید عرضه اولیه ثبت سفارش نماید و امکان خرید عرضه اولیه از چند کارگزاری برای یک فرد مقدور نیست.