سبدگردانی چیست و چه اصول و قوانینی دارد؟

بازار بورس محیطی است که تفاوت‌های بسیار زیادی با محیط‌هایی که در آن بزرگ ‌شده‌ایم دارد. که شناخت و درک آن احتیاج به آموزش، مطالعه، تمرین و تکرار و تجربه دارد. به همین دلیل افرادی که تمایل به یادگیری یا زمان کافی برای آن را ندارند، از طرفی می‌خواهند از مزایای سودآور این بازار بهره‌مند باشند، به معامله گران روی می‌آورند. در این مقاله گروه تحقیقاتی کالج تی بورس قصد دارد شما را با تمامی جوانب سبدگردانی آشنا سازد.

سبدگردانی چیست؟

سبدگردانی که یک خدمت مالی برای سرمایه داران است در بازار پورس جهان بیش از نیم‌ قرن قدمت دارد. هرچند که بطور غیر رسمی بازار بورس اوراق بهادار تهران چند دهه معامله‌گری سبد انجام می‌شد اما سبدگردانی پس از ایجاد صندوق های سرمایه گذاری مشترک رونق گرفت.

حتما بخوانید:قرارداد آتی سبد سهام چیست و چگونه معامله می‌شود؟

در سبدگردانی چیدمانی صحیح از دارایی‌های مختلف اعم از سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق خزانه، اوراق سکه بهار آزادی و … داریم که به شخص خاصی تعلق دارد. به عبارت ‌دیگر، معامله‌گری سبد تصمیم به خرید و فروش یا نگهداری اوراق بهادار به ‌نام سرمایه گذار خاص است. (مالکیت سبد کاملاً متعلق به سرمایه گذار است) که توسط سبدگردان در قالب قراردادی مشخص، جهت کسب سود برای سرمایه گذار مورد نظر رخ می‌دهد.

کارمزد معامله‌گری سبد چگونه محاسبه می‌شود؟

سبدگردانی یا مدیریت پورتفوی خدمتی است که شرکت های دارای مجوز سبدگردانی و برخی از کارگزاری های بورس اوراق بهادار برای افراد سرمایه دار دارند. شرکت سبدگردانی از چندین شخص خبره تشکیل شده است که در معامله گری تبحر دارند. وظیفه این افراد کسب سود برای سرمایه داران است که با توجه به قرارداد مابین آن‌ها یک میزان مشخصی کارمزد دریافت می‌کنند. پس از انتخاب یک معامله‌گر سبد مناسب، با یک گروه حرفه‌ای عقد قرارداد می‌شود. کارمزد سبدگردانی بر اساس مقررات و مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار و قرارداد منعقد شده با مشتریان محاسبه می‌شود. اصولاً این کارمزد از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد درصدی (کارمزد مدیریت و کارمزد عملکرد) تشکیل شده است.

فرض کنید که سبدگردان و سرمایه گذار با هم توافق می‌کنند که ۳۰ درصد سود کل پورتفوی به عنوان کارمزد به معامله‌گر سبد تعلق گیرد. مثلاً سرمایه گذاری که ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه گذاری کرده و در پایان مدت قرارداد به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان سودآوری رسیده باشد. سی میلیون به سبدگردان به عنوان کارمزد تعلق می‌گیرد.

حتما بخوانید: صندوق های سرمایه گذاری چیست؟

در روش دیگر معامله‌گر سبد کارمزد ثابت (کارمزد مدیریتی) علاوه بر کارمزد درصدی دریافت می‌کند. برای مثال در قرارداد ثبت می‌شود معامله‌گر ۲۰ درصد سود سالیانه ثابت دریافت کند و هرچقدر که پورتفوی از این مبلغ قرارداد بیشتر سودآور باشد مجدد یک پنجم سود به سبدگردان اختصاص یابد.

همان‌طور که بدیهی است منافع سبدگردان در جهت افزایش بازدهی پورتفوی سرمایه گذار است. پس تمامی تلاش خود را انجام می‌دهد تا هر چه بیشتر برای سرمایه گذار سودآور باشد. این یک معامله برد-برد است.

سبدگردان مناسب چه ویژگی‌هایی دارد؟

• سابقه و عملکرد مناسب سبدگردان
• گروه مدیریتی مناسب و حرفه‌ای
• تعداد و حجم سبدهای تحت اختیار
• معروفیت و خوش‌نامی در بازار بورس

نهادهای مالی دارای مجوز برای معامله‌گری سبد را می‌توانید در این لینک ببینید.

از طریق لینک ذیل فایل‌های و فرم‌های سبدگردانی را می‌توانید دانلود کنید.

دانلود فایل‌های و فرم‌های سبدگردانی

حتما بخوانید: بازار آتی سکه چیست؟ چطور در آن سرمایه گذاری کنیم؟

اصطلاحات پرکاربرد در قراردادهای سبدگردانی

در ادامه با برخی اصطلاحات پرکاربرد در قراردادهای گردانندگی سبد آشنا خواهیم شد.

۱- سرمایه گذار

شخصی حقیقی یا حقوقی است که دارایی نقدی خود را جهت مدیریت سرمایه در اختیار معامله‌گر سبد قرار می‌دهد.

۲- سبد اختصاصی

دارایی‌هایی که در پورتفوی سرمایه گذار قرار دارد و با توجه به قرارداد (و متمم‌های آن) که بین سرمایه دار و سبدگردان بسته شده است، در دست معامله گر است.

۳- سبدگردانی

سبدگردانی به فرایندی گفته می‌شود که در آن مدیریت دارایی سرمایه دار به عهده معامله‌گر سبد است. در این موقعیت سبدگردان تصمیم به خرید و فروش سهام یا هرگونه سرمایه گذاری مجاز در سبد اختصاصی جهت کسب سود برای سرمایه گذار است.

۴- سبدگردان (پرتفوگردان)

شخصی است که سرمایه را مدیریت می‌کند و مسئولیت نظارت بر آن را در ازای دریافت کارمزدی مشخص پذیرفته است.

حتما بخوانید: ۲۴پاراگراف برتر کتاب ۲۴ استراتژی وارن بافت

۵- قرارداد

منظور از قرارداد، قرارداد مورد اشاره میان شرکت معامله گر سبد و سرمایه دار است.

۶- متمم قرارداد

هرگونه اعمال تغییر در بندهای قرارداد از جمله افزایش سرمایه‌ توسط سرمایه گذار یا برداشت سرمایه در سبد اختصاصی، با اضافه کردن متمم به قرارداد امکان‌پذیر است. توجه داشته باشید متمم‌های قرارداد باید به امضای طرفین قرارداد برسد.

۷- کد سبد

برای همه قراردادهای سبدگردانی از طرف سازمان بورس اوراق بهادار یک کد اختصاصی صادر می‌شود، این کد اختصاصی با حروف PRX آغاز می‌شود. این کد نشانگر یک قرارداد سبدگردانی هستند که تمام دارایی‌های آن به سرمایه گذار تعلق داشته و مدیریت آن توسط معامله‌گر سبد انجام می‌شود.

حتما بخوانید: کالج تی بورس | آموزش بهترین سرمایه گذاری

۸- کارمزد مدیریت و عملکرد

کارمزد دریافتی از طرف گروه سبدگردانی با توجه به قرارداد میتواند کاملا متغییر باشد. اصولا از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد عملکرد تشکیل شده است. کارمزد ثابت مبلغ کمی است که صرفا برای مدیریت بر پورتفوی دریافت می‌شود. ولی کارمزد عملکرد وابسته به میزان دارایی پورتفوی و میزان سودآوری پورتفوی متغییر خواهد بود. نهایتا طرفین قرار داد میزان کارمزد را در قرارداد تعیین خواهند کرد.

نتیجه‌گیری

پورتفو گردانی یکی از خدمات مالی برای شخصی خاص است که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس را دارد. افراد سرمایه داری که دانش لازم برای سودآوری در بازار بورس را ندارند، سرمایه خود را طبق قراردادی مشخص در قالب یک پورتفوی در اختیار افراد خبره این کار قرار می‌دهند. معامله‌گران سبد با هدف کسب سود برای سرمایه گذار، پورتفوی شخص را مدیریت می‌کند. هدف آن‌ها کسب سود هر چه بیشتر برای سرمایه گذار است. چرا که با سودآوری بیشتر معامله‌گر سبد هم کارمزد بیشتری دریافت می‌کند.