قرارداد آتی سبد سهام چیست و چگونه معامله میشود؟
فهرست مطالب مقاله قرارداد آتی سبد سهام چیست و چگونه معامله میشود؟
اگر از پیدایش بشر تا به امروز نگاه کنیم، سیر تغییرات را در همهچیز بهراحتی درمییابیم و معامله کردن و سرمایه گذاری هم از این روند مستثنا نبوده است. از معامله کالا به کالا تا اختراع پول، از ایجاد سهام تا پول های مجازی و ایجاد ابزارهای مشتقه نظیر بازار آتی و قرارداد اختیار معامله (Option) همواره راههای سرمایه گذاری در حال بروز کردن خود با نیازهای جامعه بشری بوده است. در این مقاله که توسط تیم تولید محتوای آموزشی کالج تی بورس تهیه گردیده، به بررسی قرارداد آتی سبد سهام و نحوه معامله شدن آن میپردازیم.
بازار آتی (سکه – کالا – سهام) یکی از ابزارهای مشتقه، یعنی برگرفته از بازار اصلی کالای خاصی است که بر مبنای خرید آن کالا (در اینجا سبد سهام) در زمان حال و تحویل گرفتن در آینده و پرداخت کامل وجه آن در آینده است. البته میتوان در سررسید، کالا را دریافت نکرده و فقط تفاوت قیمتی یا نوسان را گرفته و یا پرداخت کنیم، درصورتیکه در بازار های مالی متداول، کالا یا سهام در همان روز مبادله میشود.
حتما بخوانید: ۱۰ نکته که هر سهام داری باید بداند
کاربرد قرارداد بازار آتی
کاربرد قرارداد بازار آتی را به دو صورت زیر میتوان مثال زد:
- از این ابزار میتوان بهعنوان نوعی قرارداد برای مبادله در زمان آینده مواد اولیه بهره گرفت. که از تولیدکننده و تأمینکننده بهعنوان دو سمت این قرارداد در مقابل تغییرات پیشبینینشده قیمت کالای مورد معامله محافظت میکند. در واقع ریسک تغییرات قیمت را برای دو طرف کم میکند. در این حالت تولیدکننده و تأمینکننده طی قراردادی قیمت مواد اولیه موردنظر را در قیمت موردتوافق خود برای مدت بیشتری ثابت نموده تا ریسک و پاداشهای بالقوه خود را به سرمایه گذار منتقل کند.
- از این ابزار میتوان برای کسب سود بر مبنای تحلیلگری شخصی بهره گرفت. یعنی دو طرف معامله، محصولی که الآن وجود ندارد را با پرداخت وجه کمتری بهعنوان وجه تضمین، برای مبادله در آینده پرداخت میکنند. بدینصورت که طرف اول با توجه به تحلیل خود پیشبینی میکند که قیمت این کالا افزایش میابد و طرف دیگر پیشبینی میکند که قیمت این جنس کاهش میابد، پس در یک قیمت توافقی، قراردادی با یکدیگر میبندند، که در این شاخه خاص، سبد سهام خاصی را مورد معامله قرار میدهیم.
وجود سبد سهام ما را از تحلیل تکتک سهام بهصورت جداگانه بینیاز کرده و تحلیلی از روند یک صنعت و یا تحلیل کلان جامعه میتواند بسیار کمککننده باشد. لازم به ذکر است که معامله در بورس بسیار نیازمند آموزش سرمایه گذاری و تحلیلگری است.
حتما بخوانید: ۵ نکته حیاتی برای موفقیت در معاملات فارکس
آن چیزی که باعث جذابیت و همچنین افزایش ریسک در قراردادهای آتی میشود، وجود اهرم است که در قرارداد آتی سهام این اهرم، ۵ در نظر گرفتهشده است. (اهرم ۵ ، یعنی هر میزان سرمایه دارید، ۴ برابر به شما قرض میدهد و آنوقت میتوانید با ۵ برابر سرمایه خودتان سرمایه گذاری کنید.) اهرم به طرفین معامله این امکان را میدهد که با پول کمتری میزان معامله بیشتری کرده و نتیجه تحلیل خود را در مقیاس بیشتری دریافت کنند. آن چیزی که ریسک را در استفاده از اهرم افزایش میدهد، وجود مقیاس در سود و یا زیان است، یعنی میتواند همسود و هم زیان را چند برابر میکند.
همچنین باوجوداینکه سررسید برای این قرارداد وجود دارد ولی هرزمان که هر یک از طرفین بخواهد میتواند قرارداد آتی سهام را فسخ کرده و سود یا زیان خود را با توجه به نوسان بازار دریافت کند.
حتما بخوانید: آموزش تصویری ترازنامه و صورت سود و زیان شرکت های بورسی
چه کسانی میتوانند در بازار آتی به معنای عام و خاص (بورس سهام و کالا) فعالیت کنند؟
- اولین دسته خریداران کالا، یعنی کسانی که به آن کالا نیاز دارند و میخواهند کالا را دریافت کنند.
- دومین دسته عرضهکنندگان کالا یا تولیدکنندگان.
- سومین دسته سرمایه گذاران خرد یا کلان که قصد نوسان گیری دارند و قرارداد آتی سهام بیشتر مناسب این دسته است.
رونق پیدا کردن بازار آتی باعث کاهش حجم پول صرفاً به دلیل سرمایه گذاری در معاملات کالایی خاص میشود. همین باعث میَشود از به وجود آمدن حباب قیمتی جلوگیری کرده و با کاهش ریسک تولیدکننده و مصرفکننده به بازار ثبات و رونق بیشتری خواهد داد.
حتما بخوانید: ۲۰ پاراگراف برتر کتاب چگونه در بورس ۲ میلیون دلار بدست آوردم؟
منافع بازار آتی بهصورت عام
- قابلیت استفاده از اهرم
- دوطرفه بودن بازار (قابلیت دریافت سود از هر دو روند بازار، هم صعودی هم نزولی)
اهرم ابزاری برای افرادی با تحلیل حرفهای و هوش مالی است که میتوانند آینده آن کالا پیشبینی کرده و درصد سود خود را در اهرم ضرب کرده و مثلاً در نوسان ۲۰ درصدی، با اهرم ۵، به سود ۱۰۰ درصدی برسند.
البته این هم صادق است که اگر پیشبینی فرد اشتباه باشد، میزان زیان خود را ۵ برابر خواهد کرد.
دوطرفه بودن بازار آتی به این معناست که تحلیلگر میتواند با پیشبینی کاهش قیمت و یا شاخص همسود کند، یعنی فرد کالا را به قیمتی بالاتر از آن چیزی که پیشبینی میکند، میفروشد و با درست بودن آن پیشبینی، مابهالتفاوت آن را دریافت خواهد کرد.
حتما بخوانید: تنها راه موفقیت در بورس
مفهوم سررسید در بازار آتی سهام
یکی از مهمترین ویژگیهای بازار آتی، تعیین سررسید قرارداد است، سررسید به معنای مهلت تعیین وضعیت قرارداد، یا فسخ قرارداد و یا تحویل سبد سهام مورد معامله که ازنظر سازمان بورس، اولویت با تسویه فیزیکی یا همان تبادل سهام است. معمولاً سررسیدها توسط سازمان بورس تعیین میگردد و کارمزد تسویه ۰٫۰۰۵ ارزش قرارداد در سررسید است.
جریمه در بازار آتی
بازار آتی سهام یکی از زیرمجموعههای بازارهای تعهدی است. بالطبع در صورت عدم انجام تعهد در پرداخت و یا ارائه سهام، طرفی که پایبند به قرارداد نبوده جریمه گشته و میزان جریمه بهحساب طرف مقابل پرداخت میشود. جریمه ها شامل “عدم ارائه گواهی آمادگی تحویل، عدم واریز وجه و یا عدم تحویل سبد سهام تعریف” میشود.
کال مارجین
اگر میزان زیان در معاملات آتی از حد مجاز که ۳۰ درصد وجه تضمین اولیه قرار دادهشده است بیشتر شود، اخطاریه افزایش وجه تضمین صادر میشود. وقتی میزان وجه تضمین از ۷۰ درصد مبلغ اولیه کمتر شود، برای حساب فرد اصطلاح کال مارجین بهکاربرده میشود.
حتما بخوانید: بنجامین گراهام ؛ پدر سرمایه گذار ارزشی
برای خارج شدن حساب از حالت کال مارجین، دو راه وجود دارد:
- واریز وجه، یعنی افزایش وجه تضمین
- خارج شدن و یا فسخ یکی از قراردادهای بستهشده.
نتیجهگیری
بازار آتی ابزار بسیار مفید و ضروری برای اقتصاد است و باعث خروج سرمایه از مبادلات کالای فیزیکی و جلوگیری از عرضه و تقاضای غیرمعقول و ایجاد حباب و همچنین کمک به ثبات بیشتر میشود.
تحلیل درست و داشتن هوش مالی پیشنیاز ورود به این بازار و مخصوصاً استفاده از اهرمهاست چراکه میزان سود و زیان را چندین برابر میکند.
دیدگاهتان را بنویسید