یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های افراد برای شروع یک سرمایه گذاری روی سهام این است که سهم شرکتی که قصد خرید آن را دارند ارزش سرمایه گذاری دارد یا خیر. می‌دانیم چنانچه بازار در شرایط آرام و بی‌رمقی قرار گیرد شرکت‌هایی که قیمت آن‌ها از ارزش ذاتی خودش بالاتر باشد بسیار پر ریسک خواهند بود. با توجه به اوضاع بنیادی یک شرکت افراد متوجه ارزشمندی یک شرکت خواهند شد.

از طرفی دامنه اطلاعاتی برای شرکت‌های تولیدی و سرمایه گذاری متفاوت است. درنتیجه اگر قصد دارید شرکتی را بررسی کنید باید با فاکتورهای مختلف تحلیل بنیادی آشنا باشید. چراکه فاکتورهای تحلیل یک شرکت تولیدی با سرمایه گذاری متفاوت است. در ادامه قصد داریم با معرفی نسبت ارزش خالص دارایی یک شرکت یا همان نسبت NAV قیمت حال حاضر یک شرکت سرمایه گذاری یا هلدینگ را دقیق‌تر بررسی کنیم.

حتما بخوانید: نسبت مالی ROA و ROE در تحلیل بنیادی

مقدمه‌ای بر نسبت خالص ارزش دارایی یک شرکت

اگر مدت‌زمان کمی در بازار بورس فعالیت داشته باشید، می‌دانید که شرکت‌ها ازنظر نوع فعالیت به سه دسته تولیدی، خدماتی، سرمایه گذاری تقسیم‌بندی می‌شوند. شرکت‌های تولیدی طبق اساسنامه خود محصولات مشخصی را در هرماه تولید و به فروش می‌رسانند.

شرکت‌های خدماتی که عمدتاً در صنعت رایانه می‌توان آن‌ها را جستجو کرد ایده‌ای را در قالب یک خدمت به بازار عرضه کرده‌اند. و درنهایت شرکت‌های سرمایه گذاری با توجه به حجم عظیمی از سرمایه و پول، آن‌ها را بر روی دارایی هایی نظیر سهام، پروژه‌های مختلف و… مورد سرمایه گذاری قرار داده‌اند. تا در انتهای دوره بابت آن سرمایه گذاری سودی را کسب نمایند.

راه و روش‌های گوناگونی وجود دارد که با آن‌ها می‌توان ارزش ذاتی یک سهم را در بازار سنجید. درنهایت تصمیم گرفت که آن شرکت ارزش سرمایه گذاری را دارد یا خرید آن پر ریسک است؟

حتما بخوانید: P/E چیست؟ هرآنچه لازم است درباره P بر E بدانیم

می‌خواهیم در ادامه با معرفی یکی از کاربردی‌ترین نسبت‌های ارزش‌گذاری یعنی نسبت NAV، ارزش واقعی هر سهم سرمایه گذاری را بسنجیم.

عوامل گوناگونی در خریدوفروش یک سهم در بازار تأثیرگذار است. اما اگر بخواهیم اعتقاد بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران دنیا مانند وارن بافت را مرجع خود قرار دهیم، متوجه می‌شویم که قیمت نهایی یک شرکت درنهایت به سمت ارزش واقعی آن سوق پیدا می‌کند.

اگر ریزش‌ها و مدت‌زمان رسیدن قیمت سهم به ارزش واقعی آن برای شما بسیار سخت و طاقت فرساست، باید به دنبال بهینه‌سازی استراتژی خود در راستای روحیات و احساساتتان بروید.

برای درک بیشتر ارزش واقعی یک سهم به این مثال توجه کنید. ارزش ذاتی یک سهم دارویی طبق آخرین وضعیت دارایی هایش پنج هزار ریال می‌باشد. اما در حال حاضر این شرکت دارویی در بازار باقیمت ۱۰ هزار ریال مورد معامله قرار می‌گیرد. ورود به چنین شرکتی در حال حاضر بسیار پر ریسک خواهد بود. چراکه این فاصله قیمتی با ارزش ذاتی از عواملی ناشی شده است که عرضه و تقاضا درنهایت متوجه اشتباه خود خواهد شد.

ارزش خالص دارایی ها چیست؟

پیدا کردن جواب دقیق و واضح برای محاسبه نسبت NAV در منابع مختلف چندان راه آسانی نیست. جواب این نسبت نیاز به محاسباتی دارد. قصد داریم از معرفی آن شروع کنیم.

NAV یا اصطلاحاً Net Asset Value، ارزش خالص دارایی های یک شرکت سرمایه گذاری می‌باشد.

همان‌طور که در مقدمه مقاله گفته شد شرکت‌های سرمایه گذاری باهدف کسب سود و زیان، سرمایه نقد خود را در شرکت‌های بورسی و غیر بورسی مورد سرمایه گذاری قرار می‌دهند. اساسنامه هر شرکت سرمایه گذاری در سایت کدال مشخص می‌کند که جزییات فعالیت آن به چه صورت است. به تصویر زیر دقت کنید.

حتما بخوانید: جلسه بیست‌وششم: روانشناسی شخصی یک معامله‌گر

اما اصلی‌ترین آمار و اطلاعاتی که برای محاسبه این نسبت نیاز داریم صورت‌وضعیت پرتفوی یک شرکت سرمایه گذاری خواهد بود. آن‌هم به‌صورت مستمر در سایت کدال و صفحه اختصاصی آن شرکت در سایت مدیریت فناوری بورس تهران منتشر می‌شود.

پرتفوی‌های یک شرکت سرمایه گذاری

پرتفوی یا پرتفولیو اصطلاحاً به سبد دارایی یک فرد یا یک شرکت گفته می‌شود. پیش‌تر بیان شد شرکت‌های سرمایه گذاری باهدفی پرتفوی تشکیل می‌دهند. اما این پرتفوی به دو بخش داخل بورس و خارج از بورس تقسیم‌بندی می‌شود.

پرتفوی داخل بورس برای چنین شرکت‌هایی، لیست سرمایه گذاری هایی می‌باشد که به تفکیک هر صنعت و با مقدار مشخص(بهای تمام‌شده) در شرکت‌های دیگر بورسی انجام داده است و در انتهای هرماه ارزش روزی دارد.

حتما بخوانید: کارگاه‌های کوتاه بورسی ورژن جدید

نقطه مقابل پرتفوی بورسی یک شرکت، به‌واقع پرتفوی غیر بورسی آن می‌باشد. به بیانی دیگر فهرستی از سرمایه گذاری هایی که در پروژه و شرکت‌های غیر بورسی انجام‌شده است. که آن‌هم بهای تمام‌شده دارد. اما به دلیل محدودیت‌های موجود ارزش روز چنین سرمایه گذاری هایی مشخص نیست. تحلیلگر می‌بایست برای محاسبه آن تجربی و نسبی عمل کند.

نحوه محاسبه NAV یا خالص ارزش دارایی

اصطلاح NAV پیش‌تر توضیح داده شد. اما به بیانی دیگر می‌خواهیم با این نسبت متوجه شویم ارزش روز دارایی هایی که متعلق به سهامداران است چقدر می‌باشد. فرمول زیر نحوه محاسبه آن را بیان می‌کند.

در این بخش قصد داریم با استفاده از صورت‌وضعیت پرتفوی سرمایه گذاری هر شرکت، ارزش روز دارایی های آن را محاسبه کنیم. چراکه در صورت‌های مالی عددی که به‌عنوان جمع دارایی ها قیدشده است مربوط به ابتدای دوره (سال‌های قبل) است. مگر اینکه شرکت از محل تجدید ارزیابی دارایی ها اقدام به افزایش سرمایه کرده باشد.

بخشی از این دارایی ها مانند موجودی مواد و کالا، وجه نقد، زمین و ساختمان عملاً در اختیار شرکت و سهامداران است.

شرکت‌های سرمایه گذاری عمدتاً فعالیت آن‌ها در دو گروه داخل بورس و خارج از بورس تقسیم‌بندی می‌شود. هریک از این سرمایه گذاری‌ها شامل بهای تمام‌شده و ارزش روز می‌باشد. که کار تحلیلگر را تا حد زیادی برای محاسبه ارزش ذاتی شرکت باز گذاشته است. تنها نقطه تاریک این نسبت به دست آوردن ارزش روز سرمایه گذاری های خارج از بورس شرکت می‌باشد.

ابتدا نیاز است ارزش روز سرمایه گذاری های انجام‌شده را در صورت‌وضعیت پرتفوی شرکت به دست آورید. سپس عدد حاصله را از بهای تمام‌شده آن‌ها کسر نمایید. سپس نتیجه را با حقوق صاحبان سهام جمع نمایید.

این عدد برای شرکت وبوعلی برابر ۲۴،۵۹۲،۵۱۷ میلیون ریال می‌باشد. این عدد را به ریال تبدیل و سپس طبق فرمولی که در بالا گفته شد محاسبات را تکمیل نمایید. نتیجه به‌دست‌آمده برابر ۸۱۲۰ ریال، به عبارتی خالص ارزش دارایی های این شرکت به ازای هر سهم است.

قیمت حال حاضر شرکت وبوعلی در بازار ۶۳۰۰ ریال می‌باشد. این با ارزش ذاتی خود اختلاف حدوداً ۲۰ درصدی دارد. خرید چنین سهمی ریسک بالایی ندارد. اما سرمایه‌گذار بهتر است به دنبال شناسایی سهامی باشد که اختلاف حداقل ۳۰درصدی بین ارزش ذاتی آن و قیمت روزش وجود دارد.

دوره آموزشی: آموزش ارز دیجیتال (کریپتوکارنسی) در کرمان

نتیجه‌گیری

با استفاده از این نسبت می‌توانید سهامی که در میان‌مدت جایگاه بهتری ازنظر نسبت خالص ارزش دارایی ها برای سرمایه گذاری نسبت به شرکت‌های دیگر آن صنعت دارند شناسایی کنید. توجه داشته باشید از نسبت NAV بیشتر برای شرکت‌های سرمایه گذاری استفاده می‌شود و بهتر است برای شرکت‌های تولیدی و خدماتی از نسبت‌های مالی دیگر بهره ببرید.